กราบเท้าอาจารย์ไชยที่เคารพ ขอกราบเรียนถามท่านอาจารย์ว่า จะทำอย่างไรให้จิตมีความแจ่มแจ้ง และจิตที่มีความแจ่มแจ้งมีลักษณะเป็นอย่างไรคะ หากฌานเป็นการฝึกกำลังของจิต เราจะฝึกความแจ่มแจ้งของจิตอย่างไรคะ จากที่ประมวลเอง ธรรมะเดียวกัน คนเข้าใจไม่ตรงกันบ้าง ลึกซึ้งไม่เท่ากันบ้าง เข้าใจได้ละเอียดไม่เท่ากันบ้าง เป็นเพราะเหตุไรคะ