ตัณหามีสองด้านของสามมิติซ้อนกันอยู่

กามตัณหา ความเพลิดเพลินในการบริโภค ในการเสพติดการบริโภคนี้ มีทั้งความอยากบริโภคบางสิ่ง และความไม่อยากบริโภคบางสิ่งซ้อนอยู่

ภวตัณหา ความเพลิดเพลินในความเป็น ในการเสพติดความเป็นนี้ มีทั้งความอยากเป็นบางอย่าง และความไม่อยากเป็นบางอย่างซ้อนอยู่

วิภวตัณหา ความเพลิดเพลินในความรังเกียจ ในการเสพติดความรังเกียจนี้ มีทั้งความรังเกียจบางอย่าง และความปรารถนาบางอย่างซ้อนอยู่

ความอยากมาก ๆ บ่อย ๆ ทำให้เกิดความกำหนัด (ราคะ)

ความไม่อยากมาก ๆ บ่อย ๆ ทำให้เกิดความกลัว (โมหะ)

ดังนั้น เมื่อเอาความอยากออกแล้ว ต้องเอาความไม่อยากออกด้วย จึงจะหลุดเบ็ดเสร็จเด็ดขาด เช่น

มนุษย์อยากดี จึงกลัวถูกมองว่าไม่ดี เอาออกเสียทั้งคู่

มนุษย์อยากรู้ จึงกลัวสิ่งที่ตนไม่รู้ เอาออกเสียทั้งคู่

มนุษย์อยากเก่ง จึงกลัวการทำไม่ได้ เอาออกเสียทั้งคู่

มนุษย์อยากสำเร็จ จึงกลัวความล้มเหลว เอาออกเสียทั้งคู่

มนุษย์อยากมีฤทธิ์ได้ดังใจ จึงกลัวความไม่ได้ดังใจ เอาออกเสียทั้งคู่

มนุษย์อยากสบาย จึงกลัวความลำบาก เอาออกเสียทั้งคู่

มนุษย์อยากอายุยืน จึงกลัวตาย เอาออกเสียทั้งคู่

มนุษย์อยากเป็นที่ยอมรับ จึงกลัวการไม่เป็นที่ยอมรับ เอาออกเสียทั้งคู่

เป็นต้น

เอาออกได้มาก ก็ใกล้การบรรลุธรรมมาก

เอาออกได้หมด.. ก็จบกิจ