ฉฉักกสูตร - เพราะผัสสะเป็นปัจจัย
บุคคลอาศัยมโนและธรรมารมณ์ เกิดมโนวิญญาณ
ความประจวบของธรรมทั้ง ๓ เป็นผัสสะ...
เพราะผัสสะเป็นปัจจัย ย่อมเกิดความเสวยอารมณ์
เป็นสุขบ้าง เป็นทุกข์บ้าง มิใช่ทุกข์ มิใช่สุขบ้าง
เขาอัน สุขเวทนา ถูกต้องแล้ว
ย่อมเพลิดเพลิน ชมเชย ยึดติด จึงมี ราคานุสัย นอนเนื่องอยู่
เขาอัน ทุกขเวทนา ถูกต้องแล้ว
ย่อมเศร้าโศก ลำบาก ร่ำไห้ ทุบอก คร่ำครวญ
ถึงความหลง จึงมี ปฏิฆานุสัย นอนเนื่องอยู่
เขาอัน อทุกขมสุขเวทนา ถูกต้องแล้ว
ย่อมไม่ทราบชัดความตั้งขึ้น ความดับไป คุณ โทษ
และที่สลัดออกแห่งเวทนานั้นตามความเป็นจริง
จึงมี อวิชชานุสัย นอนเนื่องอยู่
ข้อที่บุคคลนั้นยังไม่ละราคานุสัยเพราะสุขเวทนา
ยังไม่บรรเทาปฏิฆานุสัยเพราะทุกขเวทนา
ยังไม่ถอนอวิชชานุสัยเพราะอทุกขมสุขเวทนา
ยังไม่ทำวิชชาให้เกิดเพราะไม่ละอวิชชาเสีย
และจักเป็นผู้กระทำที่สุดแห่งทุกข์ในปัจจุบันได้
นั่นไม่ใช่ฐานะที่มีได้
อ่าน-ฟังพระสูตรเต็ม