ชีวิตและวิญญาณ

ชีวิตกับร่างกายเป็นสิ่งเดียวกันหรือไม่ ชีวิตกับจิตใจเป็นสิ่งเดียวกันหรือไม่ กายกับจิตใจเป็นสิ่งเดียวกันหรือไม่ ชีวิตหลังความตายมีหรือไม่ เป็นคำถามอมตะที่มีอยู่คู่โลกมาตลอดกาล นักคิดนักค้นคว้าต่างก็พิสูจน์ทดลองกันไปต่าง ๆ นานา และสรุปผลตามสมมุติฐาน (ฐานแห่งการสมมติ) ของตน นานเหลือเกินกว่าที่จะมีผู้รู้จริง กระจ่างแจ้งทั้งภาคทฤษฎี ภาคปฏิบัติ และภาคบรรลุธรรมแจ่มแจ้งความเป็นจริงมาไขความกระจ่างให้

ในสมัยพุทธกาล พระเจ้าปายาสิเป็นนักวิทยาศาสตร์รักค้นคว้าทดลอง ได้ลองพิสูจน์จับวิญญาณหลายครั้งหลายวิธี และได้ข้อสรุปตามฐานการสมมติของตนว่า วิญญาณไม่มี ชีวิตหลังความตายไม่มี จนกระทั่งท่านได้พบกับท่านพระกุมารกัสสปะ พระอรหันต์ผู้รู้แจ้งจิตใจ วิญญาณ ชีวิตและภพภูมิ พระเจ้าปายาสิจึงเข้าไปโต้ธรรมกับท่านเพื่อจะพิสูจน์ว่าผลการทดลองของตนถูก ท่านพระกุมารกัสสปะอาศัยความกรุณาก็ตอบท่านโดยธรรมประจักษ์ตามความเป็นจริง นับเป็นบทสนทนาสัจจะที่ล้ำค่า และให้ความกระจ่างแก่ชนทั้งหลายผู้ได้ยินได้ฟังเป็นอย่างมาก

ด้วยปฏิภาณการสนทนาธรรมอันลึกซึ้งของท่านพระกุมารกัสสปะ ทำให้ท่านได้รับการยกย่องจากพระผู้มีพระภาคว่าท่านเป็นภิกษุผู้เป็นเลิศในการแสดงธรรมวิจิตรซึ่งควรที่เราทั้งหลายจะได้ศึกษา เพื่อความกระจ่างสัจจะและหรรษากับปัญญาอันลึกซึ้งของสองผู้โด่งดังแห่งยุค

มูลนิธิอุทยานธรรมจึงได้นำพระสูตรอันลึกซึ้งสนุกสนานดังกล่าว มาเปิดเผยเพื่อปัญญาหรรษาของทุกท่าน ดังนี้

ฟังพระสูตรเต็ม ปายาสิราชัญญสูตร