แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

กุลบุตรบางคนมีศรัทธาออกบวชเป็นบรรพชิต ด้วยคิดว่า จักทำที่สุดแห่งกองทุกข์ให้สิ้น พึงหวังได้พบภัย ๔ อย่าง ของบรรพชิต คือ
 
ภัยเพราะคลื่น
 
เมื่อมีภิกษุตักเตือนสั่งสอนผู้บวชว่าพึงก้าว ถอยกลับ แล เหลียว คู้เข้า เหยียดออก ทรงสังฆาฏิ บาตรและจีวร ผู้บวชนั้นมีความคิดว่าเมื่อก่อนเป็นคฤหัสถ์ย่อมตักเตือน สั่งสอนคนอื่นบ้าง ภิกษุเหล่านี้คราวบุตรคราวหลาน มาสำคัญการตักเตือนพร่ำสอนตน ผู้บวชนั้นจึงบอกคืนสิกขา สึกไป เรียกว่า กลัวภัยเพราะคลื่น เป็นชื่อของความคับใจด้วยความโกรธ
 
ภัยเพราะจระเข้
 
เมื่อมีภิกษุตักเตือนผู้บวชว่า สิ่งนี้ท่านควรฉัน ควรดื่ม สิ่งนี้ไม่ควรฉัน ไม่ควรดื่ม สิ่งที่เป็นกัปปิยะ ควรฉัน ควรดื่ม สิ่งที่เป็นอกัปปิยะ ไม่ควรฉัน ไม่ควรดื่ม ท่านควรฉัน ควรดื่มในกาล ไม่ควรฉัน ไม่ควรดื่มในวิกาล นักบวชนั้นย่อมมีความคิดว่า เมื่อก่อนเป็นคฤหัสถ์ ปรารถนาจะฉัน ดื่ม หรือไม่ฉัน ไม่ดื่มสิ่งใดก็ได้ จะฉัน ดื่มในกาลหรือในวิกาลก็ได้ เมื่อภิกษุทำการห้ามปาก จึงบอกคืนสิกขาสึกไป เรียกว่า กลัวภัยเพราะจระเข้  เป็นชื่อของความเป็นผู้เห็นแก่ท้อง
 
ภัยเพราะน้ำวน
 
เมื่อบวชแล้ว เข้าไปบิณฑบาต ไม่รักษากาย วาจา ไม่ดำรงสติ ไม่สำรวมอินทรีย์ เห็นคฤหัสถ์ผู้อยู่ด้วยกามคุณห้า นักบวชมีความคิดว่า เมื่อก่อนเราเป็นคฤหัสถ์อยู่ด้วยกามคุณห้า มีสมบัติ สามารถจะบริโภคสมบัติและทำบุญได้ จึงบอกคืนสิกขาสึกไป เรียกว่า กลัวต่อภัยเพราะน้ำวน เป็นชื่อแห่งกามคุณห้า
 
ภัยเพราะปลาร้าย
 
เมื่อบวชแล้ว เข้าไปบิณฑบาต ไม่รักษากาย วาจา ไม่ดำรงสติ ไม่สำรวมอินทรีย์ เห็นมาตุคามผู้นุ่งผ้าหรือห่มผ้าไม่ดี ความกำหนัดย่อมตามกำจัดจิต มีจิตอันความกำหนัดตามกำจัดแล้ว จึงบอกคืนสิกขาสึกไป เรียกว่า กลัวภัยเพราะปลาร้าย เป็นชื่อแห่งมาตุคาม 



อ่าน จาตุมสูตร