แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

ในสมัยต่อมาจากพระพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตระ พระพุทธเจ้ามีพระนามว่า สุเมธ ทรงมีเดชรุ่งเรือง

พระชาติ

ทรงเป็นกษัตริย์โดยพระชาติของนครชื่อว่า สุทัสนะ
พระชนกพระนามว่า สุทัตตะ
พระชนนีพระนามว่า พระนางสุทัตตา
พระมเหสีพระนามว่า สุมนา
พระราชโอรสพระนามว่า ปุนัพพะ
มีพระสนมนารีกำนัลใน ๔๘,๐๐๐ นาง
มีปราสาทอันประเสริฐ ๓ ปราสาท ชื่อ สุจันทะ กัญจนะ และสิริวัฑฒะ
ทรงครองเรือนอยู่ ๙๐,๐๐๐ ปี

ออกบวช บำเพ็ญเพียร ตรัสรู้ และประกาศธรรมจักร

พระองค์ทรงเห็นนิมิต ๔ ประการแล้ว เสด็จออกผนวชด้วยคชสารอันเป็นยานพระที่นั่งต้น ทรงบำเพ็ญเพียรอยู่ ๘ เดือนเต็ม ก็ได้ตรัสรู้พระสัมโพธิญาณ

พรหมทูลอาราธนาแล้ว ทรงประกาศธรรมจักร ณ สุทัสนอุทยานอันประเสริฐ

ธรรมาภิสมัย ๓ วาระ

ธรรมาภิสมัยครั้งที่ ๑ ทรงแสดงพระธรรมเทศนา ธรรมาภิสมัยได้มีแก่สัตว์ ๑๐๐,๐๐๐ โกฏิ

ธรรมาภิสมัยครั้งที่ ๒ ทรงทรมานยักษ์ชื่อว่า กุมภกรรณ์ ธรรมาภิสมัยได้มีแก่สัตว์ ๙๐,๐๐๐ โกฏิ

ธรรมาภิสมัยครั้งที่ ๓ ทรงประกาศจตุราริยสัจ ธรรมาภิสมัยได้มีแก่สัตว์ ๘๐,๐๐๐ โกฏิ

ประชุมพระสาวก ๓ ครั้ง

ครั้งที่ ๑ ทรงเสด็จเข้าไปในสุทัสนนคร พระภิกษุขีณาสพมาประชุมกัน ๑๐๐ โกฏิ

ครั้งที่ ๒ ภิกษุทั้งหลายกรานกฐิน ณ เทวกูฏ พระภิกษุขีณาสพมาประชุมกัน ๙๐ โกฏิ

ครั้งที่ ๓ ทรงเสด็จจาริก พระภิกษุขีณาสพมาประชุมกัน ๘๐ โกฏิ

บุคคลสำคัญ

พระอัครสาวก : พระสรณเถระและสรรพกามเถระ
พระอุปัฏฐาก : พระสาคระเถระ
พระอัครสาวิกา : พระรามาเถรีและพระสุรามาเถรี
อัครอุปัฏฐาก : อุรุเวลาอุบาสกและยสวาอุบาสก
อุปัฏฐายิกา : ยสาอุบาสิกาและสิริวาอุบาสิกา

ไม้โพธิพฤกษ์

ต้นสะเดา

พระชนมายุ พระวรกาย และพระรัศมี

ทรงมีพระชนมายุ ๙๐,๐๐๐ ปี
สูง ๘๘ ศอก
ทรงมีพระเนตรแจ่มใส พระพักตร์แช่มชื่น พระองค์สูงใหญ่ ตรง มีสง่า
พระรัศมีสว่างไสวไปทั่วทิศ แผ่ไปตลอดโยชน์หนึ่งโดยรอบ

เสด็จนิพพาน

พระสุเมธพุทธเจ้าเสด็จนิพพาน ณ เมธาราม พระธาตุของพระองค์แผ่กระจัดกระจายไปในประเทศ

พระพุทธพยากรณ์พระโคตมพุทธเจ้า

สมัยนั้น พระพุทธเจ้าโคดมเป็นมาณพมีนามว่า อุตระ มีทรัพย์ ๘๐ โกฏิ

ได้นำทรัพย์ที่เก็บสะสมไว้ทั้ง ๘๐ โกฏิ ถวายแด่พระศาสดาพร้อมด้วยพระสาวกหมดสิ้น แล้วถึงพระพุทธเจ้าเป็นสรณะ แล้วออกบรรพชา

พระสุเมธพุทธเจ้าทรงทำอนุโมทนา แล้วทรงประทานพยากรณ์ว่าในสามหมื่นกัป มาณพนี้จักได้เป็นพระพุทธเจ้าในโลก
    
เมื่อได้ฟังพระพุทธพยากรณ์นั้นแล้ว ยังจิตให้เลื่อมใสอย่างยิ่ง ได้อธิษฐานวัตรในการบำเพ็ญบารมี ๑๐ ประการ ให้ยิ่งขึ้นไป ได้เล่าเรียนพระสูตรและพระวินัย ทำพระศาสนาของพระสุเมธพุทธเจ้าให้งาม เป็นผู้ไม่ประมาทในคำสั่งสอน ทั้งในเวลานั่ง ยืน และเดิน ถึงความสำเร็จในอภิญญาแล้ว ได้ไปยังพรหมโลก

อ่าน สุเมธพุทธวงศ์ที่ ๑๑