ที่สุดของมนุษย์ ๑
ท่านอาจารย์ครับ วันนี้ความทรงจำสมัยวัยรุ่นผุดขึ้นมา คือผมคิดว่าเราเกิดเป็นมนุษย์ ถ้าเรารู้ที่สุดของความเป็นมนุษย์ เราน่าจะพัฒนาตนได้ถูกทาง พัฒนาลูกสอนหลาน และดูแลลูกน้องได้ดี ที่จริงผมก็พยายามศึกษาหาคำตอบมาหลายสิบปีแล้วแต่ก็ยังไม่แจ่มแจ้งสักที มันยังรู้แบบเบลอ ๆ วันนี้ผมลองถามสิริดู ปรากฏว่าสิริก็ไม่มีคำตอบต่อคำถามของผมครับ
ตอนวิปัสสนา เห็นขึ้นมาว่าท่านอาจารย์น่าจะให้ความกระจ่างได้ หากไม่ทำให้เป็นภาระลำบากแก่ท่านอาจารย์ ผมขออนุญาตถามได้ไหมครับ คงเป็นชุด ๆ ต่อเนื่องตามที่ผมนึกออก ถ้าท่านอาจารย์จะไม่ตอบ ก็ไม่เป็นไรนะครับ
ลองดูก็ได้ กระชับคำถามให้ชัดสั้น ๆ นะ
ผู้ถาม
ครับ
อะไรคือสิ่งที่ดีสุดของมนุษย์ครับ และอะไรคือสิ่งที่เลวที่สุดของมนุษย์
อาจารย์ไชย ณ พล ตอบ
สิ่งที่ดีที่สุดของมนุษย์ คือ ความใฝ่ดี
สิ่งที่เลวที่สุดของมนุษย์ คือ ความหลงผิด
ผู้ถาม
โอ จริงด้วยครับ
แล้วอะไรคือพลังที่มากที่สุดของมนุษย์ครับ
อะไรคือความอ่อนแอที่สุดของมนุษย์
อาจารย์ไชย ณ พล ตอบ
พลังที่มากที่สุดของมนุษย์ คือ ความเพียร
ความอ่อนแอที่สุดของมนุษย์ คือ การเสพผัสสะ
ผู้ถาม
อะไรคือสิ่งที่น่ารักที่สุดของมนุษย์
อะไรคือสิ่งที่น่าเกลียดที่สุดของมนุษย์ครับ
อาจารย์ไชย ณ พล ตอบ
สิ่งที่น่ารักที่สุดของมนุษย์ คือ ศรัทธา
สิ่งที่น่าเกลียดที่สุดของมนุษย์ คือ อัตตา
ผู้ถาม
อะไรคือสิ่งที่มนุษย์รักที่สุด
อะไรคือสิ่งที่มนุษย์เกลียดที่สุดครับ
อาจารย์ไชย ณ พล ตอบ
สิ่งที่มนุษย์รักที่สุด คือ เป้าหมาย
สิ่งที่มนุษย์เกลียดที่สุด คือ การถูกดูหมิ่น ติเตียน
ผู้ถาม
อะไรคือสิ่งที่มนุษย์หลงมากที่สุด
อะไรคือสิ่งที่มนุษย์ไม่หลงเลยครับ
อาจารย์ไชย ณ พล ตอบ
สิ่งที่มนุษย์หลงมากที่สุด คือ สมมติ
สิ่งที่มนุษย์ไม่หลงเลย คือ วิบากกรรม
ผู้ถาม
เราควรพัฒนาอะไรในความเป็นมนุษย์
เราควรป้องกันอะไรในความเป็นมนุษย์
อาจารย์ไชย ณ พล ตอบ
เราควรพัฒนาคุณธรรมในความเป็นมนุษย์
เราควรป้องกันบาปในความเป็นมนุษย์
ผู้ถาม
อะไรคือเครื่องมือในการพัฒนาตนและคนอื่นได้ดีที่สุดครับ
อะไรคือเครื่องมือในการพัฒนาตนและคนอื่นได้แย่ที่สุดครับ
อาจารย์ไชย ณ พล ตอบ
เครื่องมือในการพัฒนาตนและคนอื่นได้ดีที่สุด คือ ญาณและฤทธิ์
เครื่องมือในการพัฒนาตนและคนอื่นได้แย่ที่สุด คือ เวทนารมณ์รุนแรง
ผู้ถาม
อะไรคือคุณค่าสูงสุดของมนุษย์
อะไรคือความไร้ค่าที่สุดของมนุษย์ครับ
อาจารย์ไชย ณ พล ตอบ
คุณค่าสูงสุดของมนุษย์ คือ วิมุตติ
ความไร้ค่าที่สุดของมนุษย์ คือ กิเลส
ผู้ถาม
โอ้โห แจ่มแจ้งกว่าที่คาดไว้เยอะเลยครับ เปิดโลกทัศน์ใหม่หลายอย่างเลยครับ กราบขอบพระคุณท่านอาจารย์มาก ๆ ๆ ๆ ครับ