แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

ในระหว่างเมืองกบิลพัสดุ์และเมืองโกลิยะนั้น มีแม่น้ำชื่อว่าโรหินี สายเดียวเท่านั้นไหลผ่านลงมา ชาวศากยะและชาวโกลิยะจึงทำทำนบกั้นน้ำร่วมกัน 

ครั้งหนึ่งขาวเมืองกบิลพัสดุ์และเมืองโกลิยะทะเลาะเพราะแย่งน้ำในการทำนา กษัตริย์ของทั้งสองเมืองต่างเตรียมรบกัน

พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ เมืองสาวัตถี ทรงทอดพระเนตรเห็นกษัตริย์ทั้งสองพระนครมีการตระเตรียมรบ เมื่อทรงทราบว่าหากเสด็จไปห้าม การทะเลาะวิวาทก็จักระงับลงเมื่อทรงแสดงชาดก ๓ เรื่อง คือ ผันทนชาดก ทุททุภายชาดก ลูฏุกิกชาดก แล้วจะทรงแสดงชาดกอีก ๒ เรื่อง คือ รุกขธรรมชาดก และสัมโมทมานชาดก เพื่อความสามัคคีกัน แล้วจักแสดงอัตตทัณฑสูตร

กษัตริย์ของพระนครทั้งสองเมื่อได้ฟังเทศนาก็จักให้พระราชกุมารฝ่ายละ ๒๕๐ พระองค์ แล้วทรงจักให้พระราชกุมารเหล่านี้บรรพชา ยังให้เกิดสมาคมใหญ่ขึ้น

เมื่อเสด็จไปถึง ทรงถามกษัตริย์ทั้งสองเมืองว่าเหตุไรจึงจะยังกษัตริย์ทั้งหลายซึ่งหาค่ามิได้ให้พินาศไปเพราะน้ำซึ่งมีราคาเพียงเล็กน้อย

 

อ่าน อรรถกถากุณลชาดก
อ่าน อรรถกถาสมยสูตร