แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

พระผู้มีพระภาคตรัสตอบว่าผู้สงบ คือ

ผู้ปราศจากตัณหา
ผู้ไม่อาศัยอดีตหรืออนาคต
ผู้ไม่ยินดีแล้วในปัจจุบัน ไม่มีความความมุ่งหวัง
ผู้ไม่โกรธ ไม่สะดุ้ง ไม่โอ้อวด ไม่คะนองพูดด้วยปัญญา ไม่ฟุ้งซ่าน
ผู้สำรวมแล้วด้วยวาจา
ไม่ทะเยอทะยานในสิ่งที่ยังไม่มาถึง ไม่เศร้าโศกถึงสิ่งที่ล่วงไปแล้ว
เป็นผู้มีปรกติเห็นความสงัดในผัสสะอันใคร ๆ จะนำไปในทิฐิทั้งหลายไม่ได้เลย
ผู้ปราศจากกิเลส
ไม่หลอกลวง
มีปรกติไม่ทะเยอะทะยาน
ไม่ตระหนี่
ไม่คะนอง
ไม่เป็นที่เกลียดชัง
ไม่ประกอบในคำส่อเสียด
เว้นจากความเชยชมในกามคุณอันน่ายินดี
ไม่ประกอบในการดูหมิ่น
เป็นผู้ละเอียดอ่อน
มีปฏิภาณ
ไม่เชื่อต่อใคร ๆ
ไม่กำหนัดยินดี
ไม่ศึกษาเพราะใคร่ลาภ
ไม่โกรธเคืองเพราะความไม่มีลาภ
เป็นผู้ไม่โกรธ
ไม่ยินดีในตัณหา
เป็นผู้วางเฉย
มีสติทุกเมื่อ
ไม่สำคัญตัวว่าเสมอเขา ว่าวิเศษกว่าเขา ว่าเลวกว่าเขา
กิเลสอันฟูขึ้นทั้งหลายของผู้นั้นย่อมไม่มี
ไม่มีตัณหานิสสัยและทิฏฐินิสสัย เป็นผู้อันตัณหาและทิฐิไม่อาศัยแล้วไ
ไม่มีความทะยานอยากเพื่อความมีหรือเพื่อความไม่มี
ไม่มีความห่วงใยในกามทั้งหลาย
ไม่มีกิเลสเครื่องร้อยรัดทั้งหลาย ข้ามตัณหาได้แล้ว
ไม่มีบุตร ธิดา สัตว์เลี้ยง ไร่นาและที่ดิน (ครอบครัว สมบัติ)
ไม่มีความเห็นว่าเป็นตัวตน ไม่เป็นตัวตน
ราคะไม่ใช่เป็นความมุ่งหวังของผู้นั้นเพราะเหตุนั้น
ไม่หวั่นไหวเพราะถ้อยคำทั้งหลาย
ปราศจากความกำหนัดยินดี
ไม่มีความตระหนี่
ไม่กล่าวยกย่องในบุคคลผู้ประเสริฐกว่า ผู้เสมอกัน หรือผู้เลวกว่า
ไม่มีกัปปะ (ตัณหาและทิฐิ) ย่อมไม่มาสู่กัปปะ
ไม่มีความหวงว่าของตนในโลก
ไม่เศร้าโศกเพราะสิ่งที่ไม่มีอยู่
ไม่ลำเอียงในธรรมทั้งหลาย

อ่าน ปุราเภทสูตร