Main navigation

วัตถุสำหรับธรรมวาทีและอธรรมวาที

เหตุการณ์
ชาวเมืองโกสัมพีไม่พอใจที่ภิกษุเมืองโกสัมพีวิวาทกันทำให้พระพุทธเจ้าเสด็จจากเมืองโกสัมพีไปพำนักอยู่ที่อื่น จึงปรึกษากันว่าจะไม่ต้อนรับ ไม่เคารพ บูชา ไม่ให้บิณฑบาตแก่ภิกษุเหล่านั้น เมื่อภิกษุเหล่านั้นไม่ได้การต้อนรับ ไม่ได้บิณฑบาต จึงเก็บเสนาสนะเพื่อไปหาพระพุทธเจ้าที่เมืองสาวัตถี

ภิกษุและผู้คนที่เมืองสาวัตถีต่างก็ไม่แน่ใจว่าควรจะปฏิบัติตนต่อภิกษุจากเมืองโกสัมพีอย่างไร จึงไปถามพระพุทธเจ้า พระพุทธเจ้าก็รับสั่งว่า ให้ภิกษุทุกรูปฟังธรรมของทั้งสองฝ่าย  ถ้าฝ่ายใดมีธรรมวาที ให้พอใจและเชื่อถือในภิกษุที่มีธรรมวาทีนั้น

สำหรับภิกษุณีที่พึงหวังวัตรภิกษุสงฆ์ ให้พึงหวังจากธรรมวาทีภิกษุฝ่ายเดียว

สำหรับการถวายทาน ก็ให้ถวายทานแก่ภิกษุทั้งสองฝ่าย และฟังธรรมของทั้งสองฝ่าย ถ้าฝ่ายใดมีธรรมวาที ให้พอใจและเชื่อถือในภิกษุที่มีธรรมวาทีนั้น

สำหรับการจัดเสนาสนะ ก็ให้จัดเสนาสนะให้ทั้งสองฝ่าย ไม่ทรงห้ามไม่ให้จัดจัดเสนาสนะให้ภิกษุที่พรรษา ถ้ารูปใดห้าม ต้องอาบัติ

สำหรับอามิส ก็ให้อามิสให้เท่าๆ กันทุกรูป 

ธรรมวาทีภิกษุด้วยวัตถุ ๑๘ ประการ คือ       

๑. แสดงสิ่งที่ไม่เป็นธรรม ว่าไม่เป็นธรรม      
๒. แสดงสิ่งที่เป็นธรรม ว่าเป็นธรรม      
๓. แสดงสิ่งที่ไม่เป็นวินัย ว่าไม่เป็นวินัย      
๔. แสดงสิ่งที่เป็นวินัย ว่าเป็นวินัย      
๕. แสดงสิ่งที่พระตถาคตมิได้ทรงภาษิตไว้ มิได้ตรัสไว้ ว่าพระตถาคตมิได้ทรงภาษิตไว้  มิได้ตรัสไว้      
๖. แสดงสิ่งที่พระตถาคตทรงภาษิตไว้ ตรัสไว้ว่าพระตถาคตทรงภาษิตไว้ ตรัสไว้      
๗. แสดงมรรยาทอันพระตถาคตมิได้ทรงประพฤติมา ว่าพระตถาคตมิได้ทรงประพฤติมา      
๘. แสดงมรรยาทอันพระตถาคตทรงประพฤติมา ว่าพระตถาคตทรงประพฤติมา      
๙. แสดงสิ่งที่พระตถาคตมิได้ทรงบัญญัติไว้ ว่าพระตถาคตมิได้ทรงบัญญัติไว้     
๑๐. แสดงสิ่งที่พระตถาคตทรงบัญญัติไว้ ว่าพระตถาคตทรงบัญญัติไว้     
๑๑. แสดงสิ่งมิใช่อาบัติ ว่าเป็นสิ่งมิใช่อาบัติ     
๑๒. แสดงอาบัติ ว่าเป็นอาบัติ     
๑๓. แสดงอาบัติเบา ว่าเป็นอาบัติเบา     
๑๔. แสดงอาบัติหนัก ว่าเป็นอาบัติหนัก     
๑๕. แสดงอาบัติมีส่วนเหลือ ว่าเป็นอาบัติมีส่วนเหลือ     
๑๖. แสดงอาบัติหาส่วนเหลือมิได้ ว่าเป็นอาบัติหาส่วนเหลือมิได้  
๑๗. แสดงอาบัติชั่วหยาบ ว่าเป็นอาบัติชั่วหยาบ     
๑๘. แสดงอาบัติไม่ชั่วหยาบ ว่าเป็นอาบัติไม่ชั่วหยาบ

อ้างอิง
พระวินัยปิฎก เล่ม ๕ มหาวรรค ภาค ๒
ลำดับที่
2

สถานที่

นครโกสัมพี

พระไตรปิฎกเสียงชุดอื่นๆ