แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเสด็จทางไกลระหว่างเมืองมธุราและเมืองเวรัญชาต่อกัน ระหว่างทรงแวะพัก เหล่าคหบดีและคหปตานีได้มาเข้าเฝ้าพระองค์

พระผู้มีพระภาคตรัสกับคหบดีและคหปตานีเหล่านั้นว่า

การอยู่ร่วมกันมี ๔ ประการ ได้แก่
- ชายผีอยู่ร่วมกับหญิงผี
- ชายผีอยู่ร่วมกับหญิงเทวดา
- ชายเทวดาอยู่ร่วมกับหญิงผี
- ชายเทวดาอยู่ร่วมกับหญิงเทวดา

ชายหรือหญิงผี คือ สามีหรือภรรยาที่เป็นผู้มักฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ ประพฤติผิดในกาม พูดเท็จ การดื่มน้ำเมาคือ สุราและเมรัยอันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาทเป็นคนทุศีล มีบาปธรรม มีใจอันมลทิน คือ ความตระหนี่ครอบงำ ด่าและบริภาษสมณพราหมณ์

ชายหรือหญิงเทวดา คือ สามีหรือภรรยาที่เป็นผู้งดเว้นจากการฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ ประพฤติผิดในกามพูดเท็จ การดื่มน้ำเมาคือ สุราเมรัยอันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท มีศีล มีกัลยาณธรรม มีใจปราศจากมลทิน คือความตระหนี่ ไม่ด่าไม่บริภาษสมณพราหมณ์

เมื่อทั้งสามีและภรรยาเป็นผู้มีศรัทธา รู้ความประสงค์ของผู้ขอ มีความสำรวม เป็นอยู่โดยธรรม เจรจาถ้อยคำที่น่ารักแก่กันและกัน ย่อมมีความเจริญรุ่งเรืองมาก มีความผาสุก ทั้งสองฝ่ายมีศีลเสมอกัน รักใคร่กัน ไม่มีใจร้ายต่อกัน ครั้นประพฤติธรรมในโลกนี้แล้ว เป็นผู้มีศีลและวัตรเสมอกัน ย่อมเป็นผู้เสวยกามารมณ์เพลิด เพลินบันเทิงใจอยู่ในเทวโลก

อ่าน สังวาสสูตรที่ ๑