แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

ชีวกโกมารภัจจ์ เรียนวิชาแพทย์กับนายแพทย์ทิศาปาโมกข์ได้มาก เรียนได้เร็ว เข้าใจดีด้วย และวิชาที่เรียนได้แล้วก็ไม่ลืม  ล่วงเวลามาได้ ๗ ปี ก็ยังไม่สำเร็จศิลปะ ท่านอาจารย์ได้บอกชีวกโกมารภัจจ์มาให้เดินรอบเมืองตักกศิลา หากพบอะไรที่ไม่ใช่ยา ให้ขุดมา  ชีวกโกมารภัจจ์เดินไปรอบเมืองตักกสิลาระยะทาง ๑ โยชน์ มิได้เห็นสิ่งใดที่ไม่เป็นตัวยาสักอย่างหนึ่ง จึงเดินทางกลับ

นายแพทย์ทิศาปาโมกข์กล่าว ชีวกโกมารภัจจ์ศึกษาสำเร็จแล้ว พอที่เธอจะครองชีพได้ ชีวกโกมารภัจจ์จึงได้ออกเดินทางสู่พระนครราชคฤห์เลี้ยงชีพ

ระหว่างทางไปยังนครราชคฤห์ ได้ทำการรักษาภรรยาเศรษฐีที่เมืองสาเกต ผู้เป็นโรคปวดศีรษะอยู่ ๗ ปี นายแพทย์ทิศาปาโมกข์ใหญ่ๆ หลายคนไม่สามารถรักษาให้หายได้ ชีวกโกมารภัจจ์ได้กำจัดโรคปวดศีรษะของภรรยาเศรษฐีให้หายโดยวิธีนัตถุ์ยาคราวเดียวเท่านั้น

เมื่อถึงนครราชคฤห์ ชีวกโกมารภัจจ์ได้เข้ารับใช้เจ้าชายอภัย บุตรพระเจ้าพิมพิสาร และได้รักษาโรคริดสีดวงแก่พระเจ้าพิมพิสารให้หายขาดด้วยการทายาเพียงครั้งเดียว จึงได้รับพระอนุญาตให้อยู่ดูแลรับใช้พระเจ้าพิมพิสาร ฝ่ายใน และภิกษุสงฆ์มีพระพุทธเจ้าเป็นประมุข

ต่อมาได้ทำการรักษา เศรษฐีชาวพระนครราชคฤห์ผู้ป่วยเป็นโรคปวดศีรษะมา ๗ ปี อันนายแพทย์ทิศาปาโมกข์ใหญ่ๆ หลายคนรักษาไม่หาย ได้ด้วยการผ่าตัดสมองและหายจากโรคภายในสามสัปดาห์

ได้ทำการรักษาเศรษฐีบุตรชาวพระนครพาราณสี ผู้ป่วยเป็นโรคเนื้องอกที่ลำไส้ โดยการผ่าตัดนำเนื้องอกนั้นออกมา

ต่อมาได้เข้าไปรักษาพระเจ้าปัชโชตราชาในกรุงอุชเชนี ที่ทรงประชวรเป็นโรคผอมเหลือง ให้หายได้ด้วยการให้ทานเนยใสผสมยา และกลับมาทำงานรับใช้พระเจ้าพิมพิสารในนครราชคฤห์ต่อไป
 

อ่าน ชีวกโกมารภัจจ์