ทำไมเวลาตั้งใจมักจะเข้าสมาธิไม่ได้ แต่เวลาไม่ตั้งใจกลับทำได้
ขอเรียนถามอาจารย์ค่ะ เวลาที่เราตั้งใจเข้าสมาธิมักจะไม่ค่อยได้สภาวะ แต่ถ้าเราเฉย ๆ มันกลับได้สภาวะ แบบนี้เป็นเพราะอะไรคะ
มีหลวงพ่ออยู่ท่านหนึ่งตั้งใจฝึกสมาธิมาก เข้าไปนั่งในโบสถ์ตั้งแต่เช้าถึงเย็น สวดมนต์เสร็จก็นั่ง มีเวลานั่งก็ปั้นสมาธิ แต่ไม่ได้ ก็เลยคิดว่า เฮ้อ เราคงไม่มีวาสนา ก็ไปนั่งผ่อนคลายสบาย ๆ พิงตุ่มอยู่ข้างโบสถ์ ในขณะที่นั่งพิงตุ่มอยู่สบาย ๆ นั้นเอง เข้าสมาธิได้เลย และลึกที่สุด จนกระทั่งถอดจิตตัวเองออกมาได้เพียงช่วงเวลาสั้น ๆ ในช่วงเวลาแป้บเดียวเท่านั้น
ท่านพระอานนท์ก็บรรลุธรรม ตอนปล่อยวางนั่นแหละ
ด้วยเหตุนี้ พระผู้มีพระภาคจึงตรัสว่า มรรคคือวิราคะ ปล่อยวาง เวลาเราตั้งใจจริงจังมันมีความอยากได้เยอะ ความอยากทำให้บีบจิต จึงไม่ได้สมาธิ เวลาปล่อยวาง จิตคลายความอยาก จึงโปร่งโล่งเป็นสมาธิ
จำไว้ สิ่งที่ใช้มากที่สุดในการปฏิบัติธรรม และการฝึกจิต คือการปล่อยวาง จึงให้พวกเราหายใจเข้ากำหนด “ปล่อย” หายใจออก กำหนด “วาง” เป็นวิธีหลักคู่ขนานไปกับวิธีอื่น ๆ ด้วย