กิเลสอยู่ที่ไหนก็ดับที่นั่น กิเลสเกิดเมื่อใดก็ดับเมื่อนั้น แต่ปฏิบัติการนอกสมาธิกำลังจะน้อยจะจัดการได้เป็นคราว ๆ เป็นส่วน ๆ เหมือนทหารลาดตระเวนไปพบกันก็ปะทะกันเป็นจุด ๆ แพ้บ้างชนะบ้าง

พระพุทธองค์ทรงตรัสว่า สมาธิเป็นประมุข เป็นผู้บัญชาการใหญ่ ถ้าอยู่ในสมาธิแล้ว ตั้งใจออกจากสมาธิ จะมาจัดการกิเลส มักจะโดนกิเลสจัดการเอา ทิ้งความเป็นประมุขมาเป็นคนธรรมดา จะเอากำลังอะไรไปจัดการกิเลสทั้งกระบวนได้เล่า

ถ้าจะจัดการกิเลสแบบถอนรากถอนโคน ต้องจัดการในสมาธิ ใน อัฏฐกนาคารสูตร ท่านพระอานนท์จึงยืนยันว่าการบรรลุธรรมต้องบรรลุในสมาธิเท่านั้น การบรรลุธรรมนอกสมาธิไม่มี พระสมัยนี้ช่วยกันสอนให้ตรงพระพุทธเจ้าและพระอรหันต์สมัยพุทธกาลกันด้วย จึงจะได้ชื่อว่ารักษาพระธรรม

เมื่อเรากำลังเป็นผู้บัญชาการกองทัพ เราควรจะรบตอนนั้น อย่ารอให้ปลดเกษียณก่อนแล้วค่อยรบ ขณะที่อยู่ในสมาธินั่นแหละ จิตมีตำแหน่งใหญ่ในฐานที่มั่น กำลังจิตดีที่สุด ถ้าจะทำอะไรสำคัญ ๆ ทำตอนนั้นเลย ไม่ว่าจะเป็นการประหารกิเลส ไม่ว่าจะเป็นการวิปัสสนาส่องสัจจะต่าง ๆ ก็ให้ทำในสมาธิ

แม้กระทั่งการทำงานถ้าเราทำในสมาธิจะได้ผลเร็วและง่าย พยายามใช้สมาธิให้ได้ตลอด ไม่ว่าจะเป็นการอธิษฐานจิตก็อธิษฐานในสมาธิจะมีผลเร็วและแรง ถ้าออกจากสมาธิไปแล้วจะได้ผลน้อย เพราะออกจากตำแหน่งและออกจากฐานที่มั่นแล้ว ไม่มีกำลัง

แม้กระทั่งการหลับพัก หลับที่ให้ผลพักลึกที่สุดคือการหลับในสมาธิจิต กายหลับ เจตสิกหลับ แต่สติตื่นรู้อยู่ตลอดเวลา ใครได้สภาวะนี้ จะปรากฏญาณโดยธรรมชาติ