ความสำเร็จทางโลกและทางธรรม
กราบเรียนท่านอาจารย์ค่ะ เข้าใจว่าตัวเองยังมีความเข้าใจผิดเกี่ยวกับความเจริญทางโลกและทางธรรม กราบขอคำแนะนำจากท่านอาจารย์ด้วยค่ะ ขอบพระคุณท่านอาจารย์ด้วยความเคารพอย่างสูงค่ะ
ความสำเร็จทางโลกและทางธรรม ก่อนอื่นควรเข้าใจหลักแห่งความจริงก่อน
หลักแห่งความจริงคืออานุภาพธรรมใหญ่กว่าโลก เป็นอิสระจากโลก และมีอำนาจเหนือความเป็นไปในโลก
เมื่อเข้าใจหลักการแล้ว ก็มาดู practices ซึ่งมีได้สาม scenario
Scenario 1
พวกแรก เมื่อปรารถนาความสำเร็จทางโลกและทางธรรม ก็ มุ่งสร้างความเจริญในธรรมก่อน แล้วความสำเร็จทางโลกจะตามมาโดยง่ายดาย จึงสำเร็จทั้งทางโลกและทางธรรมได้ เช่น พระเจ้าจักรพรรดิ์ทุกพระองค์ ท่านเมณฑกเศรษฐี เป็นต้น
Scenario 2
คนทั่วไปที่ไม่รู้หลักแห่งความจริง ก็จะ ดิ้นรนสำเร็จทางโลกก่อน แล้วจึงสำเร็จทางธรรม ก็พอได้ แต่เหนื่อยยากมาก ต้องใช้พลังความสามารถทั้งหมดของตนเพื่อสำเร็จในโลก สำเร็จยาก และการทะยานไปในโลกก็ยิ่งห่างไกลธรรม การติดยึดความสำเร็จในโลกแม้เล็กน้อย ก็ปิดกั้นความสำเร็จทางธรรม พวกนี้จึงล้มเหลว จนทุกข์ทนไม่ได้ ก็จะทิ้งทางโลกทั้งหมดเพื่อทางธรรมอย่างเดียว จึงได้ทางธรรม แต่ไม่ได้ทางโลก ก็เอาตัวรอดได้ในที่สุด
Scenario 3
คนที่ชำนาญทั้งทางธรรมและทางโลกแล้ว ก็จะ พยายามผสานทั้งสองอย่างให้ลงตัว โดยเอาหลักธรรมมา บริหารตน บริหารคน บริหารงาน บริหารโลก และเอาสมบัติทางโลกเป็นฐานรองรับส่งเสริมความเจริญธรรมเสมอ เช่น ท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี พระนางวิสาขา ท่านจิตตคหบดี เป็นต้น ก็จะได้ความสำเร็จทั้งทางโลกและทางธรรมพร้อมกัน โดยจะสำเร็จสูงทางโลก แต่ยังไม่สุดทางธรรม เพราะยังข้องเกี่ยวกับโลกอยู่บ้าง เมื่อใดที่ตัดความยินดีในโลกหมด ก็จะสำเร็จทางธรรมสูงสุดโดยง่ายดาย
ดังนั้น เลือกเอา จะ practice ใน approach ไหน หรือผสมผสานกันตามความเหมาะสมกับความรับผิดชอบ และสถานการณ์ก็ได้