ส่วนใหญ่ทราบได้ แต่ก็จะมีส่วนหนึ่งที่ไม่แน่ใจ คือคิดว่าฉันได้แต่ไม่แน่ใจ แต่ถ้าเป็นชั้นสูงชั้นอรหันต์จะไม่มีความกังขาเลย เพราะว่าพอสำเร็จจะปรากฏวิมุตติญาณ จะรู้ชัดว่าชาติสิ้นแล้ว ปัจจัยปรุงแต่งทั้งหลายพังทลาย ขาดสะบั้น หรือระเบิดไปแล้ว ไม่ต้องมีใครมาบอกว่าท่านสำเร็จแล้วหรือท่านยังไม่สำเร็จ ท่านจะแจ่มแจ้งไร้ข้อกังขา ถ้ายังมีข้อกังขาอยู่แสดงว่ายังไม่สุด ดังนั้น ชั้นสูงสุดจะรู้ชัดได้ด้วยตนเอง

 

ถามต่อ

ผู้ที่มีภูมิธรรมขั้นสูงกว่าจะสามารถทราบภูมิธรรมของผู้ที่ต่ำกว่าใช่หรือไม่คะ

อาจารย์ไชย ณ พล ตอบ

ไม่เสมอไป ขึ้นอยู่กับว่าท่านมีเจโตปริยญาณหรือไม่ ไม่ใช่พระอรหันต์ทุกท่านที่จะได้เจโตปริยญาณ จะรู้ภูมิธรรมผู้อื่นหรือไม่ ขึ้นอยู่กับประเภทการบรรลุ ต้องเป็นท่านที่มีเจโตปริยญาณจึงจะเห็น

จะได้เจโตปริยญาณหรือไม่ ขึ้นอยู่กับบุพกรรมในอดีต และวิชชาที่ฝึกปฏิบัติ