เพราะจิตอัปปมัญญา ไร้ขอบเขต

จิตอรูปฌาน ไร้ขอบเขต

เมื่อบรรจบกันจึงเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน

กรุณาเจโตวิมุตติ เมื่อเจริญภายในเต็ม ก็จะแผ่ไปภายนอกได้อย่างไร้ขอบเขต พอสุด ทะลุผู้รับกรุณาทั้งหมดไป ก็เหลือแต่ความว่างที่ไร้ขอบเขต คือ อากาสานัญจายตนะ

มุทิตาเจโตวิมุตติ เป็นการยินดีในคุณค่า ไม่ใช่ตัวบุคคล เมื่อเจริญภายในเต็ม ก็จะแผ่ไปภายนอกได้อย่างไร้ขอบเขต พอสุด จะเหลือแต่รู้ที่ไร้ขอบเขต คือ วิญญาณัญจายตนะ

อุเบกขาเจโตวิมุตติ เป็นจิตที่ตั้งมั่นในจิตล้วน ๆ โดยปราศจากการปรุง เมื่อเจริญภายในเต็ม ก็จะแผ่ไปภายนอกได้อย่างไร้ขอบเขตทันใด ก็จะเป็นหนึ่งเดียวกับความไร้ที่ไร้ขอบเขต คือ อากิญจัญญายตนะ

ความต่างระหว่างความว่างกับความไร้ คือ ความว่างเป็นธาตุแทรกอยู่ในความมีทุกหนทุกแห่งในจักรวาล ส่วนความไร้คือไร้จากความมีและความว่าง ซึ่งประณีตกว่า สนิทกว่า เสถียรกว่า และสบายกว่าความว่างมาก

การเข้าอรูป คือ ความว่างอันไร้ขอบเขตก็ดี รู้อันไร้ขอบเขตก็ดี ความไร้อันไร้ขอบเขตก็ดี จากฐานอัปปมัญญานั้น จะได้อรูปสมาธิที่มีคุณภาพที่สุด เสถียรที่สุด ใช้งานได้ดีที่สุด บรรลุธรรมง่ายที่สุด