แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

ญาณเกิดแก่ผู้มีใจเป็นสมาธิ   หาเกิดแก่ผู้ที่มีใจไม่เป็นสมาธิไม่   

พระผู้มีพระภาคตรัสศีล สมาธิ ปัญญา ที่เป็นของพระเสขะไว้ก็มี ตรัสศีล สมาธิ ปัญญา ที่เป็นของพระอเสขะไว้ก็มี    

ศีลที่เป็นของพระเสขะ

-  เป็นผู้มีศีล สำรวมในปาติโมกขสังวร ถึงพร้อมด้วยมรรยาท

-  เป็นผู้มีปกติเห็นภัยในโทษแม้เพียงเล็กน้อย  

-  สมาทานศึกษาอยู่ในสิกขาบททั้งหลาย   

สมาธิที่เป็นของพระเสขะ   

สงัดจากกาม  สงัดจากอกุศลธรรม

-  บรรลุปฐมฌาน มีวิตกวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่

-  บรรลุทุติยฌาน มีความผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร เพราะวิตกวิจารสงบไป มีปีติและสุขเกิดแต่สมาธิอยู่

-  ภิกษุมีอุเบกขา มีสติสัมปชัญญะเสวยสุขด้วยนามกาย เพราะปีติสิ้นไป บรรลุตติยฌานที่พระอริยะเจ้าทั้งหลายสรรเสริญว่า ผู้ได้ฌานนี้เป็นผู้มีอุเบกขา มีสติอยู่เป็นสุข  

-  บรรลุจตุตถฌานไม่มีทุกข์ ไม่มีสุข เพราะละสุข ละทุกข์ และดับโสมนัสโทมนัสก่อนๆ ได้มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่

ปัญญาที่เป็นของพระเสขะ   

-   รู้ชัดตามความเป็นจริงว่า   นี้ทุกข์  นี้เหตุให้เกิดทุกข์  นี้ความดับทุกข์ นี้ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์   (อริยสัจสี่)

พระอริยสาวกผู้ถึงพร้อมด้วยศีล สมาธิ ปัญญาอย่างนี้   ทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุติ ปัญญาวิมุติ  อันหาอาสวะมิได้  เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไปด้วยปัญญา

อ่าน สักกสูตร