ขณะที่เราเติมความยินดีเข้าไปในการปฏิบัติ ความรู้สึกดี ๆ ที่มีต่อการปฏิบัติจะเพิ่มมากขึ้น และเมื่อเรามีความรู้สึกดี ๆ มากขึ้น สมองส่วนความทรงจำจะบันทึกได้ดีขึ้น แต่ถ้าความรู้สึกมันน้อยหรือมันบาง ๆ  สมองส่วนความทรงจำจะไม่ได้เก็บสิ่งเหล่านั้นไว้มาก ดังนั้นการเติมความยินดีเข้าไป จะไปเพิ่มรสแห่งสติสมาธิ และการเพิ่มรสจะทำให้สภาวะนั้นเข้มขึ้น และความทรงจำจำได้ชัดเต็มเม็ดเต็มหน่วยมากขึ้น เวลาเรานึกมาใช้ก็ง่ายขึ้น

ถาม

ขอถามต่อเนื่องว่า เราควรเติมความยินดีเข้าไปทุกครั้งก่อนที่เราจะออกจากสมาธิ ถูกต้องไหมครับ

อาจารย์ไชย ณ พล

ต้องเติมตั้งแต่เริ่มต้น ตอนที่จะเข้าสมาธิเลยจะเข้าได้ง่ายขึ้น พระพุทธเจ้าทรงสอนว่า ความยินดีเมื่อทำให้เต็มเปี่ยมจะได้มุทิตาเจโตวิมุตติเป็นสมาธิใหญ่ นี่เป็นวิธีปฏิบัติง่ายสำเร็จง่าย ได้ผลมาก

กระนั้น มีสองสามสภาวะที่ไม่ต้องเติมความยินดีเข้าไป คืออุเบกขา รู้บริสุทธิ์ และความว่าง มันเป็นธรรมชาติของมันอย่างนั้นเอง สภาวะเหล่านี้ลึกกว่าความยินดี ถ้าเติมความยินดีมันจะถอยออกมา แต่ถ้าเป็นสภาวะอื่น ๆ เช่น ความสงบนิ่ง หรือกำลังความเพียร ก็ให้เติมความยินดีเข้าไปหล่อเลี้ยงความสงบนิ่งหรือในความเพียรนั้นได้เต็มที่เลย อิทธิบาทจึงบริบูรณ์ จิตมีกำลังมาก