Main navigation

การเจริญสติมากเกินไปมีโทษจริงหรือ

Q ถาม :

ส่วนใหญ่ผู้ปฏิบัติจะพูดคุยกันเสมอว่าการเจริญสติมาก ๆ ไม่มีโทษ แต่สำหรับสติอุปัฏฐานฟังดูแล้วเหมือนว่าถ้ามากเกินไปก็มีโทษจริงหรือเปล่าคะ

A อาจารย์ไชย ณ พล ตอบ :

ในวิปัสสนูปกิเลส อุปัฏฐานหรือการที่เอาสติเข้าไปจดจ่อสิ่งใดสิ่งหนึ่งมันไม่ได้เป็นโทษ แต่คุณภาพมันไม่เพียงพอ เหมือนเอาสติจดจ่ออยู่กับรูปมันก็ไม่ได้เกิดโทษอะไร แต่คุณภาพมันก็อยู่แค่นั้น ซึ่งมันมีสติอื่นยิ่งกว่านี้อีก เช่นอะไร สติที่ทำให้เราบรรลุธรรมได้ง่ายที่สุด สบายที่สุด ปฏิบัติง่ายสำเร็จง่าย ก็คือสติในความว่าง สติในความว่างมันไม่ใช่สติในรูป แต่สติในรูปดีไหม ดี พระพุทธเจ้าสอนให้ปฏิบัติให้มาก แต่มันไม่ใช่แค่นั้นที่ดี ยังมีดีอื่นอีกหลายดี

สติเป็นสิ่งจำเป็นต้องใช้ในขณะบรรลุธรรม ถ้าไม่มีสติ บรรลุธรรมไม่ได้ ตัวสติเองไม่ได้มีโทษแต่การที่อุปัฏฐาน คือ เข้าไปเกาะฐานใดฐานหนึ่งไม่ปล่อย อันนี้เป็นวิปัสสนูปกิเลส เช่น เข้าไปเกาะฐานกายไม่ยอมปล่อยฐานกายไปไหนเลยเป็นวิปัสสนูปกิเลส เข้าไปเกาะฐานจิตไม่ยอมปล่อยฐานจิตไปไหนเลยเป็นวิปัสสนูปกิเลส เข้าไปเกาะฐานเวทนาไม่ยอมปล่อยไปไหนก็เป็นวิปัสสนูปกิเลส

ดังนั้น สติท่านจึงให้ฝึกทั้งกาย เวทนา จิต ธรรม เฉพาะในฐานจิตเองก็เข้าได้สารพัดสภาวะจิต วิธีการที่ง่ายที่สุดในการปฏิบัติธรรม ปฏิบัติตามที่พระพุทธเจ้าบอกตรง ๆ ดีที่สุด เราปฏิบัติมาสารพัดวิธี แล้วในที่สุดพบว่าการปฏิบัติตรง ๆ ตามที่พระพุทธเจ้าบอกได้ผลดีที่สุด พระพุทธเจ้าบอกอะไร ทำตามนั้นเหมือนเด็ก innocent จะได้ผลดีที่สุด

 

 

คำที่เกี่ยวข้อง :

สติ บรรลุธรรม กาย เวทนา จิต ธรรม