แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

ความสะดุ้งเพราะความถือมั่น คือ

ปุถุชนผู้มิได้สดับ มิได้เห็นพระอริยะทั้งหลาย ไม่ฉลาดในธรรมของพระอริยะ มิได้รับแนะนำในอริยธรรม มิได้เห็นสัตบุรุษทั้งหลาย ไม่ฉลาดในธรรมของสัตบุรุษ มิได้รับแนะนำในสัปปุริสธรรม

ย่อมเห็นรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ โดยความเป็นตน ๑
ย่อมเห็นตนมีรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ๑
ย่อมเห็นรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ในตน ๑
ย่อมเห็นตนในรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ๑

รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ของเขา ย่อมแปรปรวน เป็นอย่างอื่นไป เพราะรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ แปรปรวนและเป็นอย่างอื่นไป วิญญาณจึงมีความหมุนเวียนไปตามความแปรปรวนแห่งรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ

ความสะดุ้งและความเกิดขึ้นแห่งธรรมที่เกิดแต่ความหมุนเวียนไปตามความแปรปรวน แห่งรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ย่อมครอบงำจิตของปุถุชนนั้นตั้งอยู่

เพราะจิตถูกครอบงำ ปุถุชนนั้นย่อมมีความหวาดเสียว มีความลำบากใจ มีความห่วงใย และสะดุ้งอยู่ เพราะความถือมั่น

ความไม่สะดุ้งเพราะความไม่ถือมั่น คือ

ผู้ได้สดับแล้ว ได้เห็นพระอริยะทั้งหลาย ผู้ฉลาดในธรรมวินัยของพระอริยะ ผู้ได้รับแนะนำดีแล้วในอริยธรรม ผู้เห็นสัตบุรุษทั้งหลาย ผู้ฉลาดในธรรมของสัตบุรุษ ผู้ได้รับแนะนำดีแล้วในสัปปุริสธรรม

ย่อมไม่เห็นรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ โดยความเป็นตน ๑ 
ย่อมไม่เห็นตนมีรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ๑ 
ย่อมไม่เห็นรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ในตน ๑ 
ย่อมไม่เห็นตนในรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ๑ 

รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ของเขา ย่อมแปรปรวน เป็นอย่างอื่นไป เพราะรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ แปรปรวนและเป็นอย่างอื่นไป วิญญาณจึงไม่มีความหมุนเวียนไปตามความแปรปรวนแห่งรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ 

ความสะดุ้งและความบังเกิดขึ้นแห่งธรรมที่เกิดแต่ความหมุนเวียนไปตามความแปรปรวนแห่งวิญญาณ ย่อมไม่ครอบงำจิตของอริยสาวกนั้นตั้งอยู่

เพราะจิตไม่ถูกครอบงำ อริยสาวกนั้นย่อมไม่มีความหวาดเสียว ไม่มีความลำบากใจ ไม่มีความห่วงใย และไม่สะดุ้ง เพราะไม่ถือมั่น


อ่าน อุปาทานปริตัสสนาสูตรที่ ๑