แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

พระผู้มีพระภาคตรัสว่า

นิวรณ์ ๕ คือ กามฉันทนิวรณ์  พยาบาทนิวรณ์  ถีนมิทธนิวรณ์ (ง่วงซึม)  อุทธัจจกุกกุจจนิวรณ์ (ฟุ้งซ๋านรำคาญใจ)  วิจิกิจฉานิวรณ์ (ลังเลสงสัย)

นิวรณ์ ๕ เหล่านี้กระทำให้มืด กระทำไม่ให้มีจักษุ กระทำไม่ให้มีญาณ เป็นที่ตั้งแห่งความดับปัญญา เป็นไปในฝักฝ่ายแห่งความคับแค้น ไม่เป็นไปเพื่อนิพพาน

โพชฌงค์ ๗ คือ สติสัมโพชฌงค์  ธรรมวิจยสัมโพชฌงค์  วิริยสัมโพชฌงค์  ปีติสัมโพชฌงค์  ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์  สมาธิสัมโพชฌงค์  อุเบกขาสัมโพชฌงค์

โพชฌงค์ ๗ เหล่านี้กระทำให้มีจักษุ กระทำให้มีญาณ เป็นที่ตั้งแห่งความเจริญปัญญา ไม่เป็นไปในฝักฝ่ายแห่งความคับแค้น เป็นไปเพื่อนิพพาน

อ่าน นีวรณสูตร