แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

พระผู้มีพระภาคตรัสกับภิกษุทั้งหลายว่า

กายนี้มีอาหารเป็นที่ตั้ง ดำรงอยู่ได้เพราะอาศัยอาหาร

นิวรณ์ ๕ ก็มีอาหารเป็นที่ตั้ง ดำรงอยู่ได้เพราะอาศัยอาหาร

อาหารของนิวรณ์

อาหารให้กามฉันทะที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น หรือที่เกิดแล้วให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น คือ ศุภนิมิต

การกระทำให้มากซึ่งอโยนิโสมนสิการในศุภนิมิตนั้น เป็นอาหารให้กามฉันทะ

อาหารให้พยาบาทที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น หรือที่เกิดแล้ว ให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น คือ ปฏิฆนิมิต

การกระทำให้มากซึ่งอโยนิโสมนสิการในปฏิฆนิมิตนั้น เป็นอาหารให้พยาบาท

อาหารให้ถีนมิทธะที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น หรือที่เกิดแล้วให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น คือ ความไม่ยินดี ความเกียจคร้าน ความบิดขี้เกียจ ความเมาอาหาร ความที่ใจหดหู่

การกระทำให้มากซึ่งอโยนิโสมนสิการในสิ่งเหล่านั้น เป็นอาหารให้ถีนมิทธะ

อาหารให้อุทธัจจกุกกุจจะที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น หรือที่เกิดแล้ว ให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น คือ ความไม่สงบใจ

การกระทำให้มากซึ่งอโยนิโสมนสิการในความไม่สงบใจนั้น เป็นอาหารให้อุทธัจจกุกกุจจะ

อาหารให้วิจิกิจฉาที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น หรือที่เกิดแล้ว ให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น คือ ธรรมทั้งหลายอันเป็นที่ตั้งแห่งวิจิกิจฉา

การกระทำให้มากซึ่งอโยนิโสมนสิการในธรรมเหล่านั้น เป็นอาหารให้วิจิกิจฉา

อาหารของโพชฌงค์ ๗

โพชฌงค์ ๗ ก็มีอาหารเป็นที่ตั้ง ดำรงอยู่ได้เพราะอาศัยอาหาร

อาหารให้สติสัมโพชฌงค์ที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น หรือที่เกิดขึ้นแล้ว ให้เจริญบริบูรณ์ คือ ธรรมทั้งหลายอันเป็นที่ตั้งแห่งสติสัมโพชฌงค์

การกระทำให้มากซึ่งโยนิโสมนสิการในธรรมเหล่านั้น เป็นอาหารให้สติสัมโพชฌงค์

อาหารให้ธรรมวิจยสัมโพชฌงค์ที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น หรือที่เกิดขึ้นแล้ว ให้เจริญบริบูรณ์ คือ ธรรมทั้งหลายที่เป็นกุศลและอกุศล ที่มีโทษและไม่มีโทษ ที่เลวและประณีต ที่เป็นฝ่ายดำและฝ่ายขาว

การกระทำให้มากซึ่งโยนิโสมนสิการในธรรมเหล่านั้น เป็นอาหารให้ธรรมวิจยสัมโพชฌงค์

อาหารให้วิริยสัมโพชฌงค์ที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น หรือที่เกิดขึ้นแล้ว ให้เจริญบริบูรณ์ คือ ความริเริ่ม ความพยายาม ความบากบั่น

การกระทำให้มากซึ่งโยนิโสมนสิการในสิ่งเหล่านี้ เป็นอาหารให้วิริยสัมโพชฌงค์

อาหารให้ปีติสัมโพชฌงค์ที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น หรือที่เกิดขึ้นแล้ว ให้เจริญบริบูรณ์ คือ ธรรมทั้งหลายอันเป็นที่ตั้งแห่งปีติสัมโพชฌงค์

การกระทำให้มากซึ่งโยนิโสมนสิการในธรรมเหล่านั้น เป็นอาหารให้ปีติสัมโพชฌงค์

อาหารให้ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น หรือที่เกิดขึ้นแล้ว ให้เจริญบริบูรณ์ คือ ความสงบกาย ความสงบจิต

การกระทำให้มากซึ่งโยนิโสมนสิการในความสงบนั้น เป็นอาหารให้ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์

อาหารให้สมาธิสัมโพชฌงค์ที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น หรือที่เกิดขึ้นแล้ว ให้เจริญบริบูรณ์ คือ สมาธินิมิต อัพยัคคนิมิต

การกระทำให้มากซึ่งโยนิโสมนสิการในนิมิตนั้น เป็นอาหารให้สมาธิสัมโพชฌงค์

อาหารให้อุเบกขาสัมโพชฌงค์ที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น หรือที่เกิดขึ้นแล้ว ให้เจริญบริบูรณ์ คือ ธรรมทั้งหลายอันเป็นที่ตั้งแห่งอุเบกขาสัมโพชฌงค์

การกระทำให้มากซึ่งโยนิโสมนสิการในธรรมเหล่านั้น เป็นอาหารให้อุเบกขาสัมโพชฌงค์

อ่าน กายสูตร