แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

มรรคาปฏิปทาเพื่อละฉันทะ

พระอานนท์ตอบว่าภิกษุในธรรมวินัยนี้ย่อมเจริญอิทธิบาทอันประกอบด้วยฉันทสมาธิและปธานสังขาร วิริยสมาธิและปทานสังขาร จิตตสมาธิสมาธิและปทานสังขาร วิมังสาสมาธิและปธานสังขาร เพื่อละฉันทะ

อุณณาภพราหมณ์จึงกล่าวว่าถ้าเช่นนั้น ฉันทะก็ยังมีอยู่ ไม่ใช่ไม่มี เพราะใช้ฉันทะในการละฉันทะ

พระอานนท์จึงย้อนถามกลับไปว่า ความพอใจ ความเพียร ความคิด การพิจารณาว่าจะมายังอาราม เมื่อมาถึงอารามแล้ว ความพอใจ ความเพียร ความคิด การพิจารณาว่าจะมายังอารามหมดไปหรือไม่

แล้วกล่าวต่อไปว่า

ภิกษุใดเป็นพระอรหันตขีณาสพอยู่จบพรหมจรรย์ ทำกิจที่ควรทำเสร็จแล้ว สิ้นสังโยชน์ที่จะนำไปสู่ภพแล้ว หลุดพ้นแล้วเพราะรู้โดยชอบ ภิกษุนั้นในเบื้องต้นก็มีความพอใจ ความเพียร ความคิด ความตริตรองพิจารณาเพื่อบรรลุอรหัต เมื่อบรรลุแล้ว ความพอใจ ความเพียร ความคิด ความตริตรองพิจารณาที่เกิดขึ้นนั้นก็ระงับไป

เมื่อเป็นเช่นนั้น ความพอใจก็ระงับไป

อ่าน พราหมณสูตร