แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

พระผู้มีพระภาคตรัสสอนภิกษุทั้งหลายว่า

เมื่อภิกษุไม่หมั่นเจริญภาวนา แม้ภิกษุนั้นปรารถนาให้จิตหลุดพ้นจากอาสวะเพราะไม่ถือมั่น แต่จิตของภิกษุนั้นย่อมไม่หลุดพ้นจากอาสวะได้ เพราะไม่ได้เจริญสติปัฏฐาน ๔ สัมมัปปธาน ๔ อิทธิบาท ๔ อินทรีย์ ๕ พละ ๕ โพชฌงค์ ๗ อริยมรรคองค์ ๘

เปรียบเสมือนแม่ไก่มีไข่แต่กกไข่ไม่ดี ให้ความอบอุ่นไม่พอ แม้คิดให้ลูกไก่เจาะไข่ฟักออกมาแต่ลูกไก่ไม่สามารถฟักได้

เมื่อภิกษุหมั่นเจริญภาวนา แม้จะไม่ปรารถนาให้จิตหลุดพ้นจากอาสวะเพราะไม่ถือมั่น แต่จิตของภิกษุนั้นย่อมหลุดพ้นจากอาสวะได้ เพราะได้เจริญสติปัฏฐาน ๔  สัมมัปปธาน ๔ อิทธิบาท ๔ อินทรีย์ ๕ พละ ๕ โพชฌงค์ ๗ อริยมรรคองค์ ๘

เปรียบเสมือนแม่ไก่กกไข่ดี ให้ความอบอุ่นเพียงพอ ฟักดี แม้แม่ไก่ไม่ได้ขอให้ลูกไก่เจาะไข่ฟักออกมาได้แต่ลูกไก่เหล่านั้นจะสามารถฟักตัวออกมาได้

ด้ามมีดที่ช่างไม้จับจะไม่รู้ว่าสึกในแต่ละวันไปเท่าไร แต่เมื่อด้ามมีดสึก เขาจะรู้ว่าสึก เช่นเดียวกับ เมื่อภิกษุหมั่นเจริญภาวนาอยู่ แม้จะไม่รู้ว่า อาสวะของเราสิ้นไปเท่าไรในแต่ละวัน แต่เมื่ออาสวะสิ้นไป ภิกษุนั้นก็รู้ว่าสิ้นไปได้

หวายที่ผูกเรือเมื่อโดนฝนและลมแดดไปนานวัน เครื่องผูกนั้นย่อมจะชำรุดและเปื่อยไป เปรียบเสมือนเมื่อภิกษุหมั่นเจริญภาวนา สังโยชน์ย่อมสงบระงับไปโดยไม่ยาก 

อ่าน ภาวนาสูตร