แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

โลกธรรม ๘ ประการย่อมหมุนไปตามโลก และโลกย่อมหมุนไปตามโลกธรรม ๘ ประการ คือ ลาภ ๑ ความเสื่อมลาภ ๑ ยศ ๑ ความเสื่อมยศ ๑ นินทา ๑ สรรเสริญ ๑  สุข ๑ ทุกข์ ๑

ลาภก็ดี ความเสื่อมลาภก็ดี ยศก็ดี ความเสื่อมยศก็ดี นินทาก็ดี สรรเสริญก็ดี สุขก็ดี ทุกข์ก็ดี ย่อมเกิดขึ้นแก่ทั้งปุถุชนผู้ไม่ได้สดับและอริยสาวก

ข้อแตกต่างระหว่างปุถุชนผู้ไม่ได้สดับและอริยสาวก คือ

เมื่อโลกธรรม ๘ เกิดขึ้นแก่ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับ

เขาย่อมไม่ทราบชัดตามความเป็นจริงว่าโลกธรรม ๘ อย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้นแล้วแก่เรา แต่ว่าสิ่งนั้นเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา 

ลาภ ความเสื่อมลาภ ยศ ความเสื่อมยศ นินทา สรรเสริญ สุข ทุกข์ย่อมครอบงำจิตของเขาได้

เขาย่อมยินดีในลาภ ยศ สรรเสริญ สุข ที่เกิดขึ้นแล้ว ย่อมยินร้ายในความเสื่อมลาภ ความเสื่อมยศ ในนินทา ในทุกข์

เขาประกอบด้วยความยินดียินร้ายอย่างนี้ ย่อมไม่พ้นไปจากชาติ ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัสและอุปายาส เรากล่าวว่า ไม่พ้นไปจากทุก

เมื่อโลกธรรม ๘ เกิดขึ้นแก่อริยสาวก

อริยสาวกย่อมทราบชัดตามความเป็นจริงว่าโลกธรรม ๘ อย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้นแล้วแก่เรา แต่ว่าสิ่งนั้นเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา

ลาภ ความเสื่อมลาภ ยศ ความเสื่อมยศ นินทา สรรเสริญ สุข ทุกข์ย่อมครอบงำจิตของท่านไม่ได้

ท่านย่อมไม่ยินดีในลาภ ยศ สรรเสริญ สุข ที่เกิดขึ้นแล้ว ย่อมไม่ยินร้ายในความเสื่อมลาภ ความเสื่อมยศ ในนินทา ในทุกข์

ท่านละความยินดียินร้ายอย่างนี้ ย่อมพ้นไปจากชาติ ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัสและอุปายาส เรากล่าวว่า ย่อมพ้นไปจากทุกข์

อ่าน โลกวิปัตติสูตร