แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

อินทรีย์ ๕ คือ สุขินทรีย์ ทุกขินทรีย์ โสมนัสสินทรีย์ โทมนัสสินทรีย์ อุเปกขินทรีย์

สุขินทรีย์

ความสุขทางกาย ความสำราญทางกาย เวทนาอันเป็นสุขสำราญ เกิดแต่กายสัมผัส

ทุกขินทรีย์

ความทุกข์ทางกาย ความไม่สำราญทางกาย เวทนาอันเป็นทุกข์ไม่สำราญ เกิดแต่กายสัมผัส

โสมนัสสินทรีย์

ความสุขทางใจ ความสำราญทางใจ เวทนาอันเป็นสุขสำราญ เกิดแต่มโนสัมผัส

โทมนัสสินทรีย์

ความทุกข์ทางใจ ความไม่สำราญทางใจ เวทนาอันเป็นทุกข์ไม่สำราญ เกิดแต่มโนสัมผัส

อุเปกขินทรีย์

เวทนาอันสำราญก็ไม่ใช่ ไม่ใช่ความสำราญก็ไม่ใช่ ทางกายหรือทางใจ

ในอินทรีย์ ๕ ประการนั้น
สุขินทรีย์และโสมนัสสินทรีย์ เป็นสุขเวทนา
ทุกขินทรีย์และโทมนัสสินทรีย์ เป็นทุกขเวทนา
อุเปกขินทรีย์ เป็นอทุกขมสุขเวทนา


อ่าน วิภังคสูตรที่ ๒