แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

สงสารนี้ไม่สามารถกำหนดที่สุดเบื้องต้นเบื้องปลายได้ เหมือนอย่างว่า บุคคลหนึ่งท่องเที่ยวไปมาอยู่ตลอดกัปหนึ่ง เมื่อสะสมกองกระดูกไว้ จะมีขนาดใหญ่เท่าภูเขาใหญ่ชื่อเวปุลละ

เมื่อเหล่าสัตว์ผู้ยังมีอวิชชาและตัณหา ท่องเที่ยวไปมาอยู่ ที่สุดเบื้องต้นย่อมไม่ปรากฏ ย่อมได้เสวยทุกข์ตลอดกาลนาน ด้วยเหตุเพียงเท่านี้ พอเพื่อจะเบื่อหน่ายในสังขารทั้งปวง พอเพื่อจะคลายกำหนัด พอเพื่อจะหลุดพ้น

เมื่อใดบุคคลเห็นอริยสัจ คือ ทุกข์ เหตุเกิดแห่งทุกข์ ความล่วงพ้นทุกข์ และอริยมรรคมีองค์ ๘ ด้วยปัญญาอันชอบ เมื่อนั้นจะท่องเที่ยวอีก ๗ ครั้งเป็นอย่างมาก ก็จะเป็นผู้ทำที่สุดทุกข์ได้ เพราะสิ้นสังโยชน์ทั้งปวง

อ่าน ปุคคลสูตร