Main navigation

จักเป็นสมณได้อย่างไร

ว่าด้วย
ภิกษุชื่อหัตถกะ
เหตุการณ์
พระศาสดาเมื่อประทับอยู่ในกรุงสาวัตถี ทรงปรารภภิกษุชื่อ หัตถกะ ผู้เที่ยวพูดฟุ้งไปตามที่ตนอยากจะพูด

ภิกษุชื่อหัตถกะพูดฟุ้งไปว่า ท่านทั้งหลายพึงไปที่โน้น ในเวลาโน้น เราจักโต้วาทะกับพวกเดียรถีย์ แล้วได้ไปในที่นั้นก่อน กล่าวคำเป็นต้นว่า พวกเดียรถีย์ไม่มาเพราะกลัวตน นี่แหละเป็นความแพ้ของพวกเดียรถีย์เหล่านั้น ได้เที่ยวพูดฟุ้งไป กล่าวอย่างโน้นบ้าง อย่างนี้บ้าง ตามเรื่องที่อยากจะกล่าว

เมื่อผู้มีพระภาคทรงสดับแล้ว ทรงรับสั่งให้เรียกพระหัตถกะมาสอบถาม พระหัตถกะได้กราบทูลว่า จริง

พระศาสดาได้ตรัสว่า

ผู้ทำมุสาวาทเห็นปานนั้นจะชื่อว่าเป็นสมณะ เพราะเหตุสักว่ามีศีรษะโล้นเท่านั้น หามิได้

ส่วนผู้ใดยังบาปน้อยหรือใหญ่ให้สงบแล้ว ผู้นี้แหละชื่อว่าสมณะ

แล้วได้ตรัสพระคาถาเหล่านี้ว่า

ผู้ไม่มีวัตร พูดเหลาะแหละ
ไม่ชื่อว่าสมณะ เพราะศีรษะโล้น
ผู้ประกอบด้วยความอยากและความโลภ
จะเป็นสมณะอย่างไรได้
ส่วนผู้ใดยังบาปน้อยหรือใหญ่ให้สงบโดยประการทั้งปวง
ผู้นั้นเรากล่าวว่าเป็นสมณะ เพราะยังบาปให้สงบแล้ว

ในกาลจบเทศนา ชนเป็นอันมากบรรลุอริยผลทั้งหลาย มีโสดาปัตติผล เป็นต้น

 

อ่าน คาถาธรรมบท ธัมมัตถวรรค
อ่านอรรถกถา เรื่อง ภิกษุชื่อหัตถกะ

อ้างอิง
คาถาธรรมบท ธัมมัตถวรรค พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๒๕ ข้อที่ ๒๙ หน้า ๓๕ ภิกษุชื่อหัตถกะ พระไตรปิฎกและอรรถกถาแปล ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย เล่มที่ ๔๓ หน้าที่ ๘๒-๘๓
ลำดับที่
4

สถานที่

นครสาวัตถี

พระไตรปิฎกเสียงชุดอื่นๆ