แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

ท่านพระมหาจุนทะกล่าวกับภิกษุทั้งหลายว่า เมื่อภิกษุในธรรมวินัยนี้มีปกติกล่าวโอ้อวดในการบรรลุคุณวิเศษทั้งหลายว่า เราเข้าปฐมฌานก็ได้ ออกก็ได้ เข้าทุติยฌานก็ได้ ออกก็ได้ เข้าตติยฌานก็ได้ ออกก็ได้ เข้าจตุตถฌานก็ได้ ออกก็ได้ เข้าอากาสานัญจายตนฌานก็ได้ ออกก็ได้ เข้าวิญญาณัญจายตนฌานก็ได้ ออกก็ได้ เข้าอากิญจัญญายตนฌานก็ได้ออกก็ได้ เข้าเนวสัญญานาสัญญายตนฌานก็ได้ ออกก็ได้ เข้าสัญญาเวทยิตนิโรธก็ได้ ออกก็ได้

พระตถาคตหรือสาวกของพระตถาคตผู้ได้ฌาน ฉลาดในสมาบัติ ฉลาดในจิตของผู้อื่น ฉลาดในการกำหนดรู้จิตของผู้อื่น ย่อมไล่เลียง สอบถาม ซักถามภิกษุนั้น

ภิกษุนั้นอันพระตถาคตหรือสาวกของพระตถาคตผู้ได้ฌานไล่เลียงสอบถามแล้ว ถึงความเป็นผู้เปล่า ไม่มีคุณ ไม่เจริญ ถึงความพินาศ ภิกษุผู้ฉลาดในสมาบัติ ฉลาดในจิตของผู้อื่น ในการกำหนดรู้จิตของผู้อื่น กำหนดใจด้วยใจแล้ว กระทำไว้ในใจซึ่งภิกษุนั้นอย่างนี้ว่า เพราะเหตุอะไรท่านผู้นี้จึงเป็นผู้มีปกติกล่าวโอ้อวดในการบรรลุคุณวิเศษทั้งหลาย

เมื่อกำหนดใจด้วยใจอย่างนี้แล้ว ย่อมรู้ภิกษุนั้นอย่างนี้ว่า

ท่านผู้นี้เป็นผู้กระทำศีลให้ขาด ไม่กระทำความเพียรติดต่อ ไม่ประพฤติติดต่อในศีลทั้งหลาย เป็นผู้ทุศีลตลอดกาลนาน ก็ความเป็นผู้ทุศีลนี้เป็นความเสื่อมในธรรมวินัยที่พระตถาคตทรงประกาศแล้ว

ท่านผู้นี้เป็นผู้ไม่มีศรัทธา มีความประพฤติไม่สมควร ก็ความเป็นผู้ไม่มีศรัทธานี้เป็นความเสื่อมในธรรมวินัยที่พระตถาคตทรงประกาศแล้ว

ท่านผู้นี้เป็นผู้มีการสดับน้อย มีความประพฤติไม่สมควร ก็ความเป็นผู้มีการสดับน้อยนี้เป็นความเสื่อมในธรรมวินัยที่พระตถาคตทรงประกาศแล้ว

ท่านผู้นี้เป็นผู้ว่ายาก มีความประพฤติไม่สมควร ก็ความเป็นผู้ว่ายากนี้เป็นความเสื่อมในธรรมวินัยที่พระตถาคตทรงประกาศแล้ว

ท่านผู้นี้เป็นผู้มีมิตรชั่ว ก็ความเป็นผู้มีมิตรชั่วนี้เป็นความเสื่อมในธรรมวินัยที่พระตถาคตทรงประกาศแล้ว

ท่านผู้นี้เป็นผู้เกียจคร้าน ก็ความเป็นผู้เกียจคร้านนี้เป็นความเสื่อมในธรรมวินัยที่พระตถาคตทรงประกาศแล้ว

ท่านผู้นี้เป็นผู้มีสติหลงลืม ก็ความเป็นผู้มีสติหลงลืมนี้เป็นความเสื่อมในธรรมวินัยที่พระตถาคตทรงประกาศแล้ว

ท่านผู้นี้เป็นผู้หลอกลวง ก็ความเป็นผู้หลอกลวงนี้เป็นความเสื่อมในธรรมวินัยที่พระตถาคตทรงประกาศแล้ว

ท่านผู้นี้เป็นผู้เลี้ยงยาก ก็ความเป็นผู้เลี้ยงยากนี้เป็นความเสื่อมในธรรมวินัยที่พระตถาคตทรงประกาศแล้ว

ท่านผู้นี้เป็นผู้มีปัญญาทราม ก็ความเป็นผู้มีปัญญาทรามนี้เป็นความเสื่อมในธรรมวินัยที่พระตถาคตทรงประกาศแล้ว

ภิกษุนั้นไม่ละธรรม ๑๐ ประการนี้แล้ว จักถึงความเจริญงอกงามไพบูลย์ในธรรมวินัยนี้ ข้อนี้มิใช่ฐานะที่จะมีได้

ภิกษุนั้นละธรรม ๑๐ ประการนี้แล้ว จึงจักถึงความเจริญงอกงามไพบูลย์ในธรรมวินัยนี้ ข้อนี้เป็นฐานะที่จะมีได้

อ่านพระสูตรเต็ม กัตถึสูตร