Main navigation

ควรทำความเพียรในวันนี้

เหตุการณ์
พ่อค้าจากเมืองพาราณสีบรรทุกผ้าย้อมด้วยดอกคำเต็มเกวียน ๕๐๐ เล่ม มาสู่เมืองสาวัตถีเพื่อค้าขาย พ่อค้านั้นคิดจะจอดเกวียนขายสินค้าอยู่ที่นั่นตลอด ๓ ฤดู พระศาสดาทรงทราบความคิดของเขาแล้ว จึงได้ตรัสกับพระอานนทเถระว่า พ่อค้านี้จะอยู่ได้เพียง ๗ วัน แล้วจักเสียชีวิต

พระผู้มีพระภาคตรัสพระคาถานี้ว่า

ความเพียรเครื่องเผากิเลส ควรทำในวันนี้ทีเดียว ใครพึงรู้ได้ว่า ความตายจะมีในวันพรุ่งนี้ เพราะว่าความผัดเพี้ยนด้วยความตาย ซึ่งมีเสนาใหญ่นั้น ไม่มีเลย มุนีผู้สงบ ย่อมเรียกบุคคลผู้มีปกติอยู่อย่างนั้น มีความเพียร ไม่เกียจคร้านตลอดกลางวันและกลางคืนว่า ผู้มีราตรีเดียวเจริญ
 
พระอานนทเถระได้ไปแจ้งพ่อค้าถึงเรื่องที่เขาจะเสียชีวิตภายใน ๗ วัน  พ่อค้าพอได้ฟังก็เกิดสลดใจ  ได้อาราธนาพระศาสดาพร้อมภิกษุสงฆ์มารับอาหารบิณฑบาตตลอด ๗ วัน  พระศาสดาได้ตรัสอนุโมทนาแก่เขาว่า ธรรมดาบัณฑิตคิดว่า เราจักอยู่ในที่นี้นี่แหละตลอดฤดูฝน เป็นต้น จักประกอบการงานชนิดนี้ๆ ย่อมไม่ควร ควรคิดถึงอันตรายแห่งชีวิตของตนเท่านั้น”
 
จากนั้น พระศาสดาตรัสพระคาถานี้ว่า

คนพาลย่อมคิดว่า เราจักอยู่ในที่นี้ตลอดฤดูฝน จักอยู่ในที่นี้ในฤดูหนาว และฤดูร้อน หารู้อันตรายไม่
 
เมื่อพระธรรมเทศนาจบลง พ่อค้านั้นได้บรรลุโสดาปัตติผล พระธรรมเทศนามีประโยชน์แก่บุคคลที่ประชุมกัน
 
ฝ่ายพ่อค้านั้นได้ตามส่งเสด็จพระศาสดาแล้ว กลับมานอนบนที่นอน มีความรู้สึกปวดศีรษะอย่างรุนแรงและเสียชีวิตในเวลาต่อมา และได้ไปเกิดในสวรรค์ชั้นดุสิต


คาถาธรรมบท มรรควรรค
อรรถกถาเรื่อง พ่อค้ามีทรัพย์มาก

อ้างอิง
คาถาธรรมบท มรรควรรค พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๒๕ ข้อที่ ๓๐ หน้า ๓๖-๓๗ และอรรถกถาเรื่อง พ่อค้ามีทรัพย์มาก
ลำดับที่
23

สถานที่

วิหารเชตวัน

พระไตรปิฎกเสียงชุดอื่นๆ