แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

ท่านพระมหากัสสปอยู่ที่ปิปผลิคูหา เข้าฌานตลอด ๗ วัน เมื่อออกจากฌานแล้ว ตรวจดูสถานที่บิณฑบาตด้วยทิพยจักษุ ได้เห็นหญิงรักษานาข้าวสาลีคนหนึ่งทำข้าวตอกอยู่ เมื่อพิจารณาเห็นว่าหญิงนี้มีศรัทธาและจักทำการสงเคราะห์แก่ท่าน เมื่อทำแล้วจักได้สมบัติเป็นอันมาก ท่านจึงถือบาตรไปยืนอยู่ที่ใกล้นาข้าวสาลี กุลธิดาพอเห็นพระเถระก็มีจิตเลื่อมใส เกิดปีติ จึงนิมนต์และได้เกลี่ยข้าวตอกลงในบาตรของพระเถระ แล้วได้ตั้งความปรารถนาว่าขอเป็นผู้มีส่วนแห่งธรรมที่ท่านพระมหากัสสปเห็นแล้ว พระเถระได้ทำอนุโมทนาว่าความปรารถนาจงสำเร็จ
 
ระหว่างทางที่นางเดินกลับไป งูพิษได้กัดนางเสียชีวิตในขณะที่นางระลึกถึงทานนั้น นางผู้มีจิตเลื่อมใสเสียชีวิตแล้ว ไปเกิดในวิมานทองประมาณ ๓๐ โยชน์ ในภพดาวดึงส์ มีอัตภาพประมาณ ๓ คาวุต ประดับเครื่องอลังการทุกอย่าง
 
เมื่อนางใคร่ครวญด้วยทิพยจักษุตรวจดูสมบัติของตน  รู้ว่าได้สมบัตินี้เพราะผลแห่งข้าวตอกที่ถวายพระผู้เป็นเจ้ามหากัสสปเถระ จึงคิดว่าได้สมบัติปานนี้เพราะกรรมนิดหน่อยอย่างนี้ นางไม่ควรประมาท จักทำวัตรปฏิบัติแก่พระผู้เป็นเจ้าเพื่อทำสมบัตินี้ให้ถาวร
 
นางจึงถือไม้กวาดและกระเช้าสำหรับเทมูลฝอยที่ทำด้วยทอง ไปกวาดบริเวณที่พักของพระเถระ แล้วตั้งน้ำฉันน้ำใช้ไว้แต่เช้าตรู่ พระเถระเห็นเช่นนั้น สำคัญว่าเป็นวัตรที่ภิกษุหนุ่มหรือสามเณรบางรูปทำ แม้ในวันที่ ๒ นางก็ได้ทำอย่างนั้น ฝ่ายพระเถระก็สำคัญเช่นนั้นเหมือนกัน ในวันที่ ๓ พระเถระได้ยินเสียงไม้กวาดของนาง และเห็นแสงสว่างแห่งสรีระฉายเข้าไปทางช่องลูกดาล จึงเปิดประตูออกมาถามว่านางเป็นใคร นางตอบว่านางเป็นอุปัฏฐายิกาของท่าน ชื่อลาชเทวธิดา พระมหากัสสปตอบว่าไม่มีอุปัฏฐายิกาชื่อนี้ นางจึงเล่าเหตุการณ์ให้ฟัง และกล่าวว่าจะทำวัตรปฏิบัติแก่ท่านพระมหากัสสปะเพื่อให้ได้สมบัติมั่นคง
 
พระมหากัสสปบอกให้นางหลีกไปเสีย อย่าทำให้ท่านถูกพระธรรมกถึกทั้งหลายว่ากล่าวในอนาคตว่ามีเทวธิดามาทำวัตรปฏิบัติให้ นางจึงอ้อนวอนซ้ำ ๆ แต่พระมหากัสสปก็ไล่นางไป นางยืนร้องไห้คร่ำครวญอยู่ในอากาศ พระศาสดาประทับนั่งในพระคันธกุฎีทรงสดับเสียงนางเทวธิดานั้นร้องไห้ ทรงแผ่พระรัศมีดุจประทับนั่งตรัสอยู่ในที่เฉพาะหน้านางเทวธิดา ตรัสว่า
 
การทำความสังวรเป็นภาระของกัสสปบุตรของเรา แต่การกำหนดว่านี้เป็นประโยชน์ของเราแล้วมุ่งกระทำแต่บุญ ย่อมเป็นภาระของผู้มีความต้องการด้วยบุญ ด้วยว่าการทำบุญเป็นเหตุให้เกิดสุขอย่างเดียวทั้งในภพนี้ ทั้งในภพหน้า
 
เมื่อจะทรงสืบอนุสนธิแสดงธรรม จึงตรัสพระคาถานี้ว่า
 
ถ้าบุรุษพึงทำบุญไซร้ พึงทำบุญนั้นบ่อย ๆ พึงทำความพอใจในบุญนั้น เพราะว่าความสั่งสมบุญทำให้เกิดสุข
 
ในกาลจบเทศนา นางเทวธิดาได้บรรลุโสดาปัตติผล




อ่าน นางลาชเทวธิดา
อ่าน คาถาธรรมบท ปาปวรรค