แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

คนเข็ญใจคนหนึ่งทราบข่าวว่า พระศาสดาเสด็จมา จึงตั้งใจไปฟังธรรมในสำนักของพระศาสดา แต่ในวันนั้นเอง โคของเขาตัวหนึ่งหนีไป เขาจึงคิดว่าจะไปค้นหาโคแล้วจึงไปฟังธรรม
 
วันรุ่งขึ้นชาวเมืองอาฬวีนิมนต์ภิกษุสงฆ์ มีพระพุทธเจ้าเป็นประธาน เมื่อรับบาตรและเพื่อประโยชน์แก่อนุโมทนา พระศาสดาได้ทรงนิ่งเสีย ด้วยหมายพระหฤทัยว่าพระองค์จะแสดงธรรมเมื่อชายคนนั้นมาถึง

คนเข็ญใจผู้นั้นออกไปจับโคตั้งแต่เช้าตรู่ เมื่อต้อนโคเข้าฝูงแล้ว ก็รีบมาสู่สำนักพระศาสดาโดยเร็วโดยไม่รับประทานอาหาร ถวายบังคมพระศาสดาแล้ว ได้ยืนอยู่ที่ส่วนข้างหนึ่ง พระศาสดาได้ให้คนจัดอาหารเลี้ยงดูชายคนนั้น

ความกระวนกระวายในจิตของเขาสงบลง จิตของเขามีอารมณ์เป็นอันเดียว พระศาสดาตรัสอนุปุพพิกถาและทรงประกาศสัจจะทั้งหลายแก่เขา เมื่อจบเทศนา เขาตั้งอยู่ในโสดาปัตติผล พระศาสดาทรงกระทำอนุโมทนาแล้ว เสด็จกลับไป

ได้ยินว่า การจัดภัตของพระตถาคต ย่อมไม่มีในที่อื่นในปิฎก ๓ เว้นที่นี้เสีย 
 
ภิกษุทั้งหลายที่ไปกับพระศาสดาได้กล่าวถึงเหตุการณ์นี้ เมื่อพระองค์ทรงสดับความแล้ว ตรัสว่า ได้ทรงเห็นอุปนิสัยของอุบาสกคนนั้น จึงมา อุบาสกนั้นหิวยิ่งนักเพราะลุกขึ้นแต่เช้าตรู่แล้วเที่ยวไปหาโคในป่า แม้เมื่อพระองค์แสดงธรรมอยู่ ก็ไม่อาจบรรลุได้ เพราะความเป็นทุกข์อันเกิดแต่ความหิว พระองค์จึงได้ให้จัดอาหารเลี้ยงดูเขา ด้วยว่า ชื่อว่าโรค เช่นกับโรค คือความหิวไม่มี
 
ดังนี้แล้ว จึงตรัสพระคาถานี้ว่า
 
ความหิวเป็นโรคอย่างยิ่ง สังขารทั้งหลายเป็นทุกข์อย่างยิ่ง บัณฑิตทราบเนื้อความนั้นตามความเป็นจริงแล้ว พึงกระทำให้เเจ้งซึ่งพระนิพพาน เพราะพระนิพพานเป็นสุขอย่างยิ่ง
 
ในกาลจบเทศนา ชนเป็นอันมากบรรลุอริยผลทั้งหลาย มีโสดาปัตติผลเป็นต้น
 



อ่าน อุบาสกคนใดคนหนึ่ง
อ่าน คาถาธรรมบท สุขวรรค