แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

นิครณฐนาฏบุตรบัญญัติว่า  

กรรมเก่าหมดไปเพราะความเพียรเผากิเลส ฆ่าเหตุได้เพราะไม่ทำกรรมใหม่ จึงเป็นอันว่าเพราะกรรมสิ้นไป ทุกข์จึงหมดไป  

เพราะทุกข์หมดไป เวทนาจึงสิ้นไป  
เพราะเวทนาสิ้นไป ทุกข์ทั้งสิ้นจึงจักเสื่อมไปโดยไม่เหลือ

การล่วงทุกข์ย่อมมีได้ด้วยความหมดจด ที่ให้กิเลสเสื่อมไปโดยไม่เหลือ ซึ่งบุคคลจะพึงเห็นเอง 

ความหมดจดที่ทำให้กิเลสเสื่อมไปโดยไม่เหลือ ๓ อย่าง

พระผู้มีพระภาคตรัสถึงความหมดจดที่ทำให้กิเลสเสื่อมไปโดยไม่เหลือ เพื่อทำนิพพานให้แจ้ง  ๓ อย่าง

๑. เป็นผู้มีศีล สำรวมในปาติโมกขสังวร ถึงพร้อมด้วยมรรยาท เป็นผู้มีปกติเห็นภัยในโทษมีประมาณน้อย สมาทานศึกษาอยู่ในสิกขาบททั้งหลาย

๒. เมื่อถึงพร้อมด้วยศีลแล้ว สงัดจากกามสงัดจากอกุลศลธรรม บรรลุปฐมฌาน บรรลุทุติยฌาน บรรลุตติยฌาน บรรลุจตุตถฌาน

๓. เมื่อถึงพร้อมด้วยศีล ถึงพร้อมด้วยสมาธิแล้ว กระทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุติ ปัญญาวิมุติ อันหาอาสวะมิได้ เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไปด้วยปัญญาอันยิ่งเองในปัจจุบันเข้าถึงอยู่

อ่าน นิคัณฐสูตร