แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

พระมหาโมคคัลลานะกล่าวกับภิกษุทั้งหลายว่า สมัยหนึ่ง ความปริวิตกแห่งใจได้บังเกิดขึ้นกับท่านขณะหลีกเร้นอยู่ว่า ดุษณีภาพอันประเสริฐเป็นไฉน

ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ เพราะระงับวิตกและวิจารเสียได้ จึงเข้าสู่ทุติยฌาน เป็นความผ่องใสแห่งใจในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่สมาธิอยู่ นี้เรียกว่าดุษณีภาพอันประเสริฐ

เมื่อเราอยู่ด้วยวิหารธรรมนี้ สัญญาและมนสิการอันประกอบด้วยวิตกฟุ้งขึ้น พระผู้มีพระภาคเสด็จเข้าไปหาเราด้วยฤทธิ์ ตรัสพระพุทธพจน์นี้ว่า

โมคคัลลานะ อย่าประมาทดุษณีภาพอันประเสริฐ เธอจงรวมจิตตั้งไว้ในดุษณีภาพอันประเสริฐ จงกระทำจิตให้เป็นธรรมเอกผุดขึ้นในดุษณีภาพอันประเสริฐ จงตั้งจิตมั่นไว้ในดุษณีภาพอันประเสริฐ

ต่อมา เพราะเราระงับวิตกและวิจารเสียได้ จึงเข้าสู่ทุติยฌาน เป็นความผ่องใสแห่งใจในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่สมาธิอยู่

เมื่อบุคคลจะกล่าวโดยชอบ พึงกล่าวว่า สาวกผู้อันพระศาสดาทรงอนุเคราะห์ ได้บรรลุความรู้อันยิ่งใหญ่แล้ว

อ่าน โกลิตสูตร