(๑) มัจฉริยะ คือ ความตระหนี่ เป็นธรรมเครื่องเศร้าหมองของจิต หนึ่งใน อุปกิเลส ๑๖
(๒) มัจฉริยะ ๕ ประการ คือ
- อาวาสมัจฉริยะ (ตระหนี่ที่อยู่) ๑
- กุลมัจฉริยะ (ตระหนี่ตระกูล) ๑
- ลาภมัจฉริยะ (ตระหนี่ลาภ) ๑
- วรรณมัจฉริยะ (ตระหนี่วรรณะ) ๑
- ธรรมมัจฉริยะ (ตระหนี่ธรรม) ๑
เธอทั้งหลายพึงเจริญสติปัฏฐาน ๔ นี้ เพื่อละมัจฉริยะ ๕ ประการนี้