ระบบธรรม

(๑) สิกขา ๓ (ไตรสิกขา) เป็นไฉน คือ

อธิศีลสิกขา ๑
อธิจิตตสิกขา ๑
อธิปัญญาสิกขา ๑

(๒) กิจของสมณะที่สมณะควรทำ ๓ อย่างนี้ คือ

การสมาทานอธิศีลสิกขา ๑
การสมาทานอธิจิตตสิกขา ๑
การสมาทานอธิปัญญาสิกขา ๑

เพราะฉะนั้นแหละ ท่านทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้ว่า เราจักมีความพอใจอย่างแรงกล้าในการสมาทานอธิศีลสิกขา อธิจิตตสิกขา อธิปัญญาสิกขา

(๓) ภิกษุควรพอใจในการสมาทานอธิศีลสิกขา อธิจิตตสิกขา อธิปัญญาสิกขา

(๔) กิจที่ควรทำก่อนของภิกษุคือ การสมาทานอธิศีลสิกขา อธิจิตตสิกขา อธิปัญญาสิกขา

(๕) สิกขาบท ๑๕๐ ถ้วน สามารถจะศึกษาในสิกขา ๓

เมื่อท่านศึกษาอธิศีลสิกขา อธิจิตตสิกขาก็ดี อธิปัญญาสิกขาก็ดี เมื่อนั้น เมื่อท่านละราคะ โทสะ โมหะ เสียได้ ท่านจักไม่กระทำกรรมเป็นอกุศล จักไม่เสพกรรมที่เป็นบาป

ภิกษุนั้นศึกษาแล้วทั้งอธิศีลสิกขา ทั้งอธิจิตตสิกขา ทั้งอธิปัญญาสิกขา ละราคะโทสะ โมหะ ได้แล้ว เธอมิได้ทำกรรมที่เป็นอกุศล มิได้เสพกรรมที่เป็นบาป

(๖) สิกขาบท ๕ อย่าง

๑. ปาณาติปาตา เวรมณี       [เจตนาเป็นเครื่องงดเว้นจากการฆ่าสัตว์]
๒. อทินนาทานา เวรมณี       [เจตนาเป็นเครื่องงดเว้นจากการลักทรัพย์]
๓. กาเมสุมิจฉาจารา เวรมณี      [เจตนาเป็นเครื่องงดเว้นจากการประพฤติผิดในกาม]
๔. มุสาวาทา เวรมณี         [เจตนาเป็นเครื่องงดเว้นจากการพูดเท็จ]
๕. สุราเมรยมัชชปมาทัฏฐานา เวรมณี    [เจตนาเป็นเครื่องงดเว้นจากการดื่มน้ำเมาคือสุราและเมรัย อันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท]