ระบบธรรม

อนุสาสนวิธี ๔ อย่างคือ  

      ๑. พระผู้มีพระภาคย่อมทรงทราบว่าบุคคลนี้ เมื่อปฏิบัติตามที่สั่งสอน จักเป็นพระโสดาบัน มีอันไม่ตกต่ำเป็นธรรมดา เป็นผู้เที่ยง มีอันจะตรัสรู้ในเบื้องหน้า เพราะสังโยชน์ ๓ สิ้นไป

      ๒. พระผู้มีพระภาคย่อมทรงทราบว่าบุคคลนี้ เมื่อปฏิบัติตามที่สั่งสอน จักเป็นพระสกทาคามี จักมาสู่โลกนี้อีกคราวเดียวเท่านั้น แล้วจักทำที่สุดแห่งทุกข์ เพราะสังโยชน์ ๓ สิ้นไป และเพราะราคะโทสะ และโมหะเบาบาง   

      ๓. พระผู้มีพระภาคย่อมทรงทราบว่าบุคคลนี้ เมื่อปฏิบัติตามที่สั่งสอน จักเป็นพระอนาคามีผู้เป็นอุปปาติกะ ปรินิพพานในภพที่เกิดนั้น   ไม่ต้องกลับมาจากโลกนั้น เพราะสังโยชน์เบื้องต่ำ ๕ สิ้นไป  

      ๔. พระผู้มีพระภาคย่อมทรงทราบว่าบุคคลนี้ เมื่อปฏิบัติตามที่สั่งสอน จักได้บรรลุเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ อันหาอาสวะมิได้  เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไป จักทำให้แจ้งด้วยปัญญาอันยิ่งเองในปัจจุบัน

อ้างอิง :

(๑) สัมปสาทนียสูตร พระไตรปิฎกฉบับหลวง เล่มที่ ๑๑ ข้อที่ ๘๕ หน้า ๘๒-๘๓