ระบบธรรม

(๑)  อุทธัมภาคิยสังโยชน์ ๕ ประการ อันเป็นสังโยชน์ส่วนเบื้องสูง คือ

๑. รูปราคะ    [ความติดใจอยู่ในรูปธรรม]
๒. อรูปราคะ  [ความติดใจอยู่ในอรูปธรรม]
๓. มานะ    [ความสำคัญว่าเป็นนั่นเป็นนี่]
๔. อุทธัจจะ   [ความคิดพล่าน]
๕. อวิชชา   [ความหลงอันเป็นเหตุไม่รู้จริง]

(๒) สัมมัปปธาน ๔ อันภิกษุพึงเจริญ เพื่อรู้ยิ่ง เพื่อกำหนดรู้ เพื่อความสิ้นไป เพื่อละซึ่งสังโยชน์ อันเป็นส่วนเบื้องบน ๕ เหล่านี้

(๓) ภิกษุพึงเจริญอิทธิบาท ๔ เพื่อรู้ยิ่ง เพื่อกำหนดรู้ เพื่อความสิ้นไป เพื่อละสังโยชน์อันเป็นส่วนเบื้องบน ๕ เหล่านี้

(๔) เธอทั้งหลายพึงเจริญสติปัฏฐาน ๔ นี้ เพื่อละอุทธัมภาคิยสังโยชน์ ๕ ประการนี้

(๕) ฌาน ๔ อันภิกษุพึงเจริญเพื่อความรู้ยิ่งเพื่อกำหนดรู้เพื่อความสิ้นไป เพื่อละสังโยชน์อันเป็นส่วนเบื้องบน ๕ เหล่านี้ ฌาน ๔ คือ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตุถฌาน

(๖) ภิกษุควรเจริญอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ ๘ เพื่อรู็ยิ่ง เพื่อความกำหนดรู้ เพื่อความสิ้นไป เพื่อละสังโยชน์อันเป็นสังโยชน์ส่วนเบื้องสูง ๕ อย่างนี้